سر دردهای دوران بارداری

تقریباً تمامی زنان در طی زندگی خود در موقعیت های متعددی دچار سر درد می شوند و سر دردهای دوران بارداری یکی از رایج ترین علایم و عوارض حاملگی برای زنان به شمار می آید. اما سر دردهای دوران بارداری آزارنده بوده و درمان آنها بسیار دشوار است، زیرا طی بارداری به خصوص در سه ماهه اول، مصرف هر گونه قرص مسکن می تواند منجر به نقایص و معلولیت های جنین شما گردد. به گفته دکتر حسین زاده بختوری جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات، برای مدیریت و درمان سر دردهای دوران بارداری می توان با روش هایی ساده به کاهش این قبیل سر دردها پرداخت.

علت سر دردهای دوران بارداری

علت دقیقسر دردهای دوران بارداری برای همه زنان باردار مشخص نیست، اما در سه ماهه اول بارداری تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون می‌توانند در بروز سردردها نقش داشته باشند. این سردردها معمولاً به شکل دردهای مبهم همراه با استرس، خستگی و فشار در ناحیه چشم‌ها بروز می‌کنند. همچنین، سردردهای سینوسی ممکن است در اوایل بارداری رخ دهند که معمولاً با علائمی مانند آبریزش بینی همراه هستند.

در دوران بارداری، گرسنگی و کاهش سطح قند خون نیز می‌توانند به شدت موجب سردرد شوند. زنان بارداری که به طور ناگهانی باردار شده‌اند و تغییرات عمده‌ای در عادات روزانه خود ایجاد می‌کنند، مانند کنار گذاشتن قهوه، چای صبحگاهی یا سیگار، ممکن است دچار سردردهایی شوند که به عنوان علائم ترک کافئین، تئین یا نیکوتین شناخته می‌شوند. علاوه بر این، حالت تهوع و استفراغ که ناشی از تغییرات هورمونی و کاهش آب بدن است، می‌تواند منجر به سردردهای شدید در دوران بارداری شود.

آیا سر دردهای دوران بارداری خطرناک است؟

سر دردهای دوران بارداری امری غیرعادی نیست و حتی گاهی ممکن است زنان باردار تقریباً هر روز با سردردهایی مواجه شوند. با این حال، طبق گفته دکتر حسین زاده بختوری، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات در تهران، اگر سر دردهای دوران بارداری شدید، ماندگار باشد یا با علائمی مانند خواب‌آلودگی، سرگیجه، تاری دید یا تغییرات در میدان دید همراه باشد، ضروری است که به ماما یا پزشک زنان خود مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم انجام شود.

اگر سر دردهای دوران بارداری شما ماندگار، شدید یا پس از هفته بیستم بارداری آغاز شده‌اند، حتماً باید به پزشک زنان خود مراجعه کنید، چرا که این می‌تواند نشانه‌ای از پره اکلامپسی باشد. معمولاً در کنار سردردهای شدید در این دوران، آزمایش ادرار ممکن است پروتئین نشان دهد و فشار خون باردار به سرعت بالا می‌رود. در صورتی که پره اکلامپسی به موقع درمان نشود، خطر سقط جنین یا حتی مرگ مادر باردار وجود دارد.

سر دردهای دوران بارداری از چه زمانی شروع می شود؟

بسیاری از زنان در دوران بارداری خود سردرد را تجربه می‌کنند. این سردردها معمولاً در سه ماهه اول و سوم بارداری بیشتر بروز می‌کنند. اگر شما باردار هستید، ممکن است از حدود هفته 9 بارداری افزایش تعداد سردردها را به وضوح احساس کنید.

یکی از عوامل اصلی افزایش سر دردهای دوران بارداری، محدودیت در مصرف داروهای مسکن است. این موضوع به ویژه برای زنانی که سابقه سردردهای میگرنی دارند، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. از آنجا که مصرف داروهای ضد سردردهای میگرنی ممکن است منجر به نقایص جنینی شود، زنان باردار تنها قادر به تحمل این سردردهای شدید هستند که این امر می‌تواند تنش‌های بارداری را افزایش دهد. سردردهای میگرنی ممکن است در هر زمانی از دوران بارداری بروز کنند و تاکنون زمان مشخصی برای آنها تعیین نشده است.

سر درد اوایل بارداری چگونه است؟

معمولاً بیشترین سردردهای دوران بارداری در اوایل بارداری رخ می‌دهند و بسیار رایج هستند. دلایل متعددی در بروز این سردردها دخیل است که به‌طور کلی ناشی از تغییرات گسترده‌ای است که بدن در دوران ابتدایی بارداری به طور ناگهانی تجربه می‌کند. سر دردهای دوران بارداری می‌توانند به شکل‌های مختلفی خود را نشان دهند. به گفته دکتر حسین زاده بختوری، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات در تهران، الگوی معمول سردردهای اوایل بارداری به‌صورت‌های زیر است:

• درد مبهم یا خفه
• درد ضربان‌دار یا نبض‌دار
• درد تیز در پشت یک یا هر دو چشم

همچنین، اگر سابقه سردردهای میگرنی داشته باشید، علاوه بر علائم ذکر شده، ممکن است تجربه علائم دیگری نیز داشته باشید که عبارتند از:

• حالت تهوع
• دیدن جرقه‌ها یا بارش نوری
• استفراغ
• نقاط کور در میدان دید
• دیدن خطوط نورانی در میدان بینایی
• حساسیت به بو، صدا و نور

برای سر دردهای دوران بارداری چه بخوریم؟

در گام نخست، لازم است که دلیل ایجاد سر دردهای دوران بارداری مشخص شود. بر اساس نوع سردردهای دوران بارداری، می‌توان رژیم غذایی را متناسب با آن تنظیم کرد. اگر شما سردرد میگرنی دارید، توصیه می‌شود از مصرف غذاهای زیر خودداری کنید:

• الکل
• بادام‌زمینی
• سیگار
• قهوه
• افزودنی‌های خوراکی نیترات‌دار
• چای
• مونو سدیم گلوتامات
• شکلات

اگر سر دردهای دوران بارداری شما ناشی از فشار خون بالا هستند، باید از غذاهایی که ممکن است فشار خون را افزایش دهند، مانند غذاهای حاوی چربی اشباع، غذاهای شور، نمک سود و… اجتناب کنید. علاوه بر این، رعایت نکات عمومی تغذیه‌ای زیر می‌تواند به کاهش سردرد در بارداری کمک کند:

• مصرف مکمل‌های مخصوص دوران بارداری
• مصرف کافی مایعات به ویژه آب در طول روز
• افزایش مصرف کالری روزانه تحت نظر متخصص تغذیه
• افزایش تعداد وعده‌های غذایی در طول روز
• کاهش دریافت کالری در هر وعده غذایی

سر درد و چشم درد در بارداری

سر دردهای دوران بارداری امری رایج و غیر عادی نیستند. در کنار سردرد، اگر فرد با مشکلات دیگری مواجه باشد، احتمال بروز علائم بینایی نیز وجود دارد. علائمی مانند تاری دید، کاهش میدان بینایی، دیدن جرقه‌ها، بارش نور یا خطوط نورانی در میدان دید ممکن است نشان‌دهنده سردردهای میگرنی یا پره‌اکلامپسی باشند که نیاز به بررسی پزشکی دارند.

چشم درد در بارداری، که معمولاً به صورت درد در بین دو چشم یا پشت یک یا هر دو چشم ظاهر می‌شود، موردی نسبتاً نادر است. این درد شدید ناگهانی معمولاً در ناحیه چشم شروع شده و به سمت شقیقه‌ها می‌رود. نکته جالب در مورد این نوع درد، تکرار آن در زمان‌های ثابت روزانه است. این چشم دردها معمولاً ناشی از سردردهای خوشه‌ای هستند که خوشبختانه درمان‌های خانگی مؤثری برای آن‌ها وجود دارد.

درمان سر دردهای دوران بارداری

سر دردهای دوران بارداری ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. اولین گام در درمان سردردهای دوران بارداری، شناسایی علت دقیق آن است. به گفته دکتر حسین زاده بختوری، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات، معمولاً می‌توان منبع سردردهای دوران بارداری را در دسته‌های زیر طبقه‌بندی کرد:

• عفونت‌های سینوسی (سینوزیت)
• فشار خون بالا
• سردردهای میگرنی
• سردردهای خوشه‌ای
• پره‌اکلامپسی
• تغییرات طبیعی ناشی از تغییرات فیزیولوژیک دوران بارداری

درمان سر دردهای دوران بارداری بدون قرص

روش‌های مختلفی برای درمان سردرد در دوران بارداری وجود دارند که تقریباً تمامی آنها بدون نیاز به مصرف دارو یا مسکن می‌باشند، چرا که مصرف هر نوع دارویی در دوران بارداری ممکن است خطراتی برای جنین به همراه داشته باشد. برای پیشگیری و درمان سردرد بدون دارو، شیوه‌های زیر می‌توانند مؤثر باشند:

• اجتناب از عوامل محرک سردرد
• انجام ورزش‌های منظم و متناسب با وضعیت بدنی و بارداری به طور روزانه
• مدیریت استرس، به‌ویژه یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس
• تمرین آرمیدگی عضلانی پیشرونده
• تنظیم برنامه غذایی سالم و متعادل
• مصرف مایعات کافی در طول روز
• تنظیم رژیم غذایی سالم و اصولی تحت نظر متخصص تغذیه
• داشتن برنامه منظم استراحت روزانه
• رعایت برنامه منظم خواب شبانه
• کاهش فعالیت‌های کاری و شغلی متناسب با دوره بارداری
• استفاده از بیوفیدبک برای کاهش تنش
• استفاده از بخور در صورت سردرد سینوسی
• استفاده از تکنیک‌های گرم و سرد کردن متناوب
• ماساژ درمانی
• انجام تمرینات کششی
• استفاده از طب سوزنی
• استفاده از روغن‌های عصاره‌ای در موضع درد، مانند نعناع فلفلی، رزماری، فلفل، کافور و بابونه

درمان سر درد در ماه آخر بارداری

در ماه آخر بارداری، سردردها معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی نیستند، بلکه عمدتاً ناشی از سردردهای تنشی هستند که به دلیل عواملی مانند افزایش وزن، فشار خون بالا، کشیدگی عضلانی، وضعیت بدنی نادرست، خواب ناکافی و رژیم غذایی نامناسب ایجاد می‌شوند.

بنابراین، بهترین روش‌های درمان سردرد در این ماه، توجه ویژه به نیازها و تنش‌های جسمانی زن باردار است. برخی از روش‌های مؤثر شامل ماساژ درمانی، طب سوزنی، افزایش مدت زمان استراحت در اتاق‌های کم‌نور یا تاریک، حضور در محیط‌هایی با هوای پاک و سطح اکسیژن بالا، تمرینات اصلاحی برای بهبود وضعیت بدنی، و استفاده از کمربندهای مخصوص بارداری هستند. این روش‌ها می‌توانند به کاهش تنش‌های جسمانی زنان باردار کمک کرده و در نتیجه، سردردهای تنشی را در ماه آخر بارداری کاهش دهند.

 کلام آخر

“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”

دکتر مهرداد حسین زاده بختوری، متخصص جراحی مغز و اعصاب، با سال‌ها تجربه و تخصص در زمینه درمان مشکلات مغزی، نخاعی و عصبی، به بیماران خدمات درمانی و جراحی ارائه می‌دهند. ایشان با بهره‌گیری از تکنیک‌های پیشرفته و نوین در جراحی‌های مغز و اعصاب، توانسته‌اند به بسیاری از بیماران در بهبود وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی کمک کنند.

دکتر حسین زاده بختوری علاوه بر تخصص جراحی، به اهمیت مراقبت‌های پس از جراحی نیز توجه ویژه دارند و همواره در ارائه راهکارهای مؤثر برای تسریع روند بهبودی بیماران از روش‌های مدرن فیزیوتراپی و درمان‌های تکمیلی استفاده می‌کنند. ایشان در زمینه درمان مشکلاتی مانند دیسک کمر، آسیب‌های نخاعی، تومورهای مغزی، و مشکلات عصبی دیگر با دقت و دانش بالا عمل می‌کنند.

با توجه به تجربه و دستاوردهای موفق ایشان در درمان بیماری‌های مغز و اعصاب، بیماران می‌توانند با اطمینان کامل از درمان‌های مؤثر و به‌روز بهره‌مند شوند.