درمان سرطان ستون فقرات در برخی موارد نیازمند جراحی است. هدف این جراحی بسته به محل، شدت تومور و علائم بیمار می‌تواند متفاوت باشد. اگر تومور تنها به یک بخش از ستون فقرات محدود باشد، ممکن است جراحی برای خارج کردن کامل آن انجام شود. در مواردی که با تومورهای متاستاتیک روبه‌رو هستیم، جراحی بیشتر با هدف کاهش علائم، تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی انجام میشود. پزشکان از مداخلات جراحی برای کاهش فشار بر نخاع و اعصاب، تثبیت ستون فقرات و کاهش تجمع مایع مغزی نخاعی بهره می‌برند.
در گذشته، چنین جراحی‌هایی بسیار پیچیده و با ریسک بالا بودند. اما با پیشرفت تکنولوژی‌های پزشکی، بسیاری از این اقدامات به‌صورت کم تهاجمی انجام می‌شوند. جراحی‌های کم تهاجمی ستون فقرات نه‌تنها عوارض کمتری دارند، بلکه موجب تسریع در بهبودی، کاهش درد پس از عمل و بازگشت سریع‌تر بیمار به فعالیت‌های روزمره می‌شوند.
تا انتهای این مقاله از دکتر حسین زاده بختوری، متخصص و جراح مغز و اعصاب همراه ما باشید.
درمان سرطان ستون فقرات به چه صورت است؟
امروزه با پیشرفت فناوری‌های پزشکی، گزینه‌های متعددی برای درمان سرطان ستون فقرات در دسترس قرار گرفته است. در ادامه به معرفی و بررسی این روش‌های نوین درمانی می‌پردازیم.
شیمی درمانی
متخصصان انکولوژی با رویکردی هدفمند و نوآورانه، به درمان تومورهای اولیه و متاستاتیک ستون فقرات می‌پردازند. آن‌ها داروهای شیمی‌درمانی و روش‌های درمانی را متناسب با شرایط و نیازهای خاص هر بیمار انتخاب می‌کنند. شیمی‌درمانی ممکن است به صورت خوراکی (قرص) یا از طریق تزریق وریدی انجام شود. در برخی موارد خاص، داروها مستقیماً به مایع مغزی نخاعی تزریق می‌شوند. این روش درمانی ممکن است به‌تنهایی یا در کنار سایر درمان‌ها مانند جراحی و پرتودرمانی برای مقابله با سرطان ستون فقرات استفاده شود.
عوارض جانبی شیمی درمانی سرطان ستون فقرات
شیمی‌درمانی با هدف نابود کردن سلول‌های سرطانی که به‌سرعت رشد و تقسیم می‌شوند، عمل می‌کند. با این حال، این درمان می‌تواند بر برخی سلول‌های سالم بدن که رشد سریعی دارند نیز تأثیر بگذارد، از جمله سلول‌های فولیکول مو، دهان، معده و مغز استخوان. آسیب به این سلول‌ها ممکن است باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
- ریزش مو
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- کاهش تعداد گلبول‌های سفید و افزایش خطر ابتلا به عفونت
- احساس خستگی ناشی از کم‌خونی
- کبودی یا خونریزی آسان به دلیل کاهش پلاکت‌ها
پیش از آغاز درمان، تیم پزشکی با شما گفت‌وگو خواهد کرد تا به تمام سوالاتتان پاسخ دهد و شما را با روند درمان و عوارض احتمالی آشنا کند. برای مدیریت بهتر عوارض، ممکن است داروهایی برای پیشگیری از تهوع یا مقابله با عفونت تجویز شوند. همچنین آزمایش‌های منظم خون برای بررسی وضعیت سلول‌های خونی شما انجام خواهد شد.
پزشک ممکن است برای تقویت اشتها یا بهبود عملکرد عصبی، استروئید تجویز کند. در کنار آن، درمان‌های حمایتی مانند تغذیه‌درمانی، کنترل درد، حمایت روانی و توانبخشی انکولوژیک نیز به کاهش عوارض کمک می‌کنند و به شما امکان می‌دهند کیفیت زندگی خود را در طول درمان حفظ کنید.
پرتو درمانی
پرتودرمانی سرطان ستون فقرات اغلب پس از جراحی برداشت تومور انجام میشود تا سلول‌های میکروسکوپی باقی‌مانده از بین بروند. این روش همچنین می‌تواند برای درمان تومورهای متاستاتیک ستون فقرات—یعنی تومورهایی که از نواحی دیگر بدن به ستون فقرات سرایت کرده‌اند—به کار رود. نحوه انجام پرتودرمانی بر اساس عوامل متعددی مانند نوع و اندازه تومور و گستردگی بیماری تعیین میشود. معمولاً پرتودرمانی خارجی برای درمان سرطان ستون فقرات استفاده میشود و ناحیه تابش شامل تومور و بافت‌های اطراف آن است. در برخی موارد تومورهای متاستاتیک، ممکن است پرتودرمانی کل ستون فقرات را در بر بگیرد.
عوارض جانبی پرتودرمانی سرطان ستون فقرات
بسته به میزان دوز پرتو، محل تابش و عوامل دیگر، ممکن است عوارض جانبی پرتودرمانی شامل خستگی، ریزش مو، التهاب پوست و آسیب عصبی رخ دهد. برای کاهش این عوارض و حفظ توان و کیفیت زندگی، تیم درمانی با شما همکاری می‌کند تا برنامه‌ای متناسب با نیازهای شما تنظیم کنند. به عنوان مثال، ممکن است استروئیدهایی برای کاهش تورم یا داروهای رقیق‌کننده خون جهت جلوگیری از لخته شدن و انتقال آن‌ها به ریه‌ها تجویز شود. همچنین، می‌توانید از خدمات مراقبت حمایتی مانند تغذیه درمانی، روش‌های طبیعی، کنترل درد، توانبخشی انکولوژیک و درمان‌های ذهن و بدن بهره‌مند شوید.
رادیولوژی مداخله‌ای
با استفاده از رادیولوژی مداخله‌ای، پزشکان قادرند تومورها را به‌صورت دقیق مشاهده کنند و اقدامات درمانی هدایت‌شده با تصویر را به‌طور زنده و در زمان واقعی انجام دهند.
کیفوپلاستی و ورتبروپلاستی
کیفوپلاستی و ورتبروپلاستی از روش‌های کم تهاجمی به شمار می‌آیند که برای درمان شکستگی‌های فشاری مهره‌های ستون فقرات ناشی از سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع شکستگی‌ها می‌توانند موجب درد شدید در ناحیه کمر، تغییر شکل ستون فقرات و کاهش قد بیمار شوند. در چنین مواردی، پزشکان ممکن است برای بازسازی مهره‌های ترک‌خورده یا فروپاشیده اقدام به انجام جراحی کیفوپلاستی یا ورتبروپلاستی کنند.
هر دو روش جراحی با زمان کوتاه انجام و دوره بهبودی سریع همراه هستند و می‌توانند در موارد زیر مؤثر باشند:
- کاهش درد بیمار
- بازیابی ارتفاع مهره
- تقویت ساختار مهره
- جلوگیری از بدشکلی‌های ستون فقرات
- تثبیت شکستگی‌ها و افزایش پایداری مهره‌ها
درمان هدفمند سرطان ستون فقرات
یکی از روش‌های درمان هدفمند برای تومورهای ستون فقرات، استفاده از آنتی‌بادی‌های مونوکلونال است که با جلوگیری از تشکیل رگ‌های خونی جدید (رگزایی) که تومور برای رشد خود به آن‌ها نیاز دارد، عمل می‌کند. این نوع درمان ممکن است عوارضی همچون کاهش تعداد سلول‌های خونی، خستگی، زخم‌های دهان، تهوع، اسهال، فشار خون بالا و تجمع مایعات (معمولاً در پاها) به همراه داشته باشد. در طی درمان سرطان ستون فقرات، تیم مراقبتی شما خدمات حمایتی متعددی ارائه می‌دهد تا به حفظ توان شما، کاهش عوارض جانبی و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
کلام پایانی
“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”
دکتر مهرداد حسین زاده بختوری، متخصص جراحی مغز و اعصاب، با سال‌ها تجربه و تخصص در زمینه درمان مشکلات مغزی، نخاعی و عصبی، به بیماران خدمات درمانی و جراحی ارائه می‌دهند. ایشان با بهره‌گیری از تکنیک‌های پیشرفته و نوین در جراحی‌های مغز و اعصاب، توانسته‌اند به بسیاری از بیماران در بهبود وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی کمک کنند.
دکتر حسین زاده بختوری علاوه بر تخصص جراحی، به اهمیت مراقبت‌های پس از جراحی نیز توجه ویژه دارند و همواره در ارائه راهکارهای مؤثر برای تسریع روند بهبودی بیماران از روش‌های مدرن فیزیوتراپی و درمان‌های تکمیلی استفاده می‌کنند. ایشان در زمینه درمان مشکلاتی مانند دیسک کمر، آسیب‌های نخاعی، تومورهای مغزی، و مشکلات عصبی دیگر با دقت و دانش بالا عمل می‌کنند.