بیماری پاراپلژی یکی از بیماری‌های نادر است که ممکن است نام آن را نشنیده باشید. این بیماری به فلج اندام‌های تحتانی اشاره دارد و می‌تواند منجر به ناتوانی در حرکت شود. اگر به دنبال اطلاعات دقیق‌تری درباره پاراپلژی و روش‌های درمان آن هستید، تا انتهای این مقاله از دکتر حسین زاده بختوری با ما همراه باشید.
بیماری پاراپلژی اسپاستیک چیست؟
پاراپلژی یا paraplegia یکی از اختلالات مرتبط با سیستم عصبی است که به دلایل مختلف افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. واژه پاراپلژی به انگلیسی به معنای فلج کامل پاها است، در حالی که دست‌ها معمولاً توان حرکتی خود را حفظ می‌کنند.
بعضی از افراد ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری‌های مزمن دچار این عارضه شوند، در حالی که دیگران به واسطه تصادفات یا حوادث رانندگی قدرت حرکت پاها را از دست می‌دهند. همچنین، در برخی موارد، پاراپلژی اسپاستیک می‌تواند ارثی باشد و از طریق ژن منتقل شود. در موارد خاصی نیز، این عارضه به صورت ناقص بروز می‌کند و فرد فقط یکی از پاها را دچار فلج می‌بیند.
به طور کلی، بیماری پاراپلژی را می‌توان به دو نوع اصلی دسته‌بندی کرد:
1. پاراپلژی اسپاستیک: در این نوع، تون عضلانی در اندام‌های تحتانی بیمار افزایش می‌یابد و درجات مختلفی از تون عضلانی خفیف تا شدید ممکن است تجربه شود.
2. پاراپلژی شل: این نوع زمانی اتفاق می‌افتد که بیمار در اندام‌های تحتانی خود هیچ‌گونه تون عضلانی ندارد و با مشکلات حرکتی مواجه می‌شود.
علت ابتلا به اختلال پاراپلژی چیست؟
پاراپلژی اسپاستیک ارثی به‌دلیل وجود ژن‌های خاص در افراد مبتلا، به‌صورت اتوزوم مغلوب یا اتوزومال غالب بروز می‌کند. شیوع این بیماری چندان زیاد نیست و تقریبا از هر ۱۰۰,۰۰۰ نفر، فقط ده نفر به پاراپلژی اسپاستیک ارثی مبتلا می‌شوند. این ویژگی، کنترل و مدیریت آسیب‌های ناشی از پاراپلژی را دشوارتر می‌کند.
علائم بیماری پاراپلژی شامل چه مواردی است؟
مهم‌ترین ویژگی علائم پاراپلژی این است که این علائم ثابت نیستند و ممکن است در طول زمان تغییر کنند. افراد مبتلا به این عارضه علاوه بر از دست دادن قدرت حرکت در اندام‌های تحتانی و اختلال در حرکت، با نشانه‌ها و علائم زیر نیز مواجه می‌شوند:
- افزایش وزن
- افسردگی و اختلالات خلقی
- مشکلات مربوط به روابط جنسی
- اختلال در عملکرد مثانه و روده
- عفونت‌های ثانویه
بیشتر بدانید: نمونه برداری از تومور مغزی
بیشتر بدانید: نمونه برداری از تومور مغزی
شیوه تشخیص پاراپلژی چگونه است؟
تشخیص بیماری پاراپلژی کار آسانی نیست و نیازمند انجام آزمایشات دقیق است. در زمان مراجعه بیمار، اولین سوالات پزشک مربوط به علائم بالینی بیماری می‌باشد. همچنین پزشک سوابق پزشکی فرد و خانواده‌اش را بررسی کرده و از معاینات دقیق بالینی و عصبی استفاده می‌کند.
در نهایت، انجام آزمایشات زیر به پزشک کمک می‌کند تا به طور قطعی در مورد ابتلا به پاراپلژی اسپاستیک تصمیم‌گیری کند:
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- آزمایش مایع مغزی و نخاعی
راه‌های درمان درمان پاراپلژی اسپاستیک چگونه است؟
یکی از نگرانی‌های اصلی افرادی که به بیماری پاراپلژی مبتلا هستند، این است که آیا درمانی برای این وضعیت وجود دارد یا باید تا پایان عمر با ناتوانی ناشی از فلج زندگی کنند. واقعیت این است که هیچ روش قطعی برای درمان بیماری پاراپلژی اسپاستیک ارثی وجود ندارد و بیماران نمی‌توانند انتظار بهبودی کامل داشته باشند. با این حال، برخی افراد ممکن است با گذشت زمان و با استفاده از روش‌های درمانی حمایتی و دارویی، بتوانند تا حدی بر روی نواحی آسیب‌دیده کنترل داشته باشند.
درمان دارویی پاراپلژی
درمان پاراپلژی با استفاده از داروهای شل‌کننده عضلات می‌تواند به کاهش درد، ناراحتی و اسپاسم حرکتی کمک کند. این داروها به بیماران این امکان را می‌دهند که تا حدی بر بیماری خود کنترل داشته باشند و کیفیت زندگی‌شان را بهبود ببخشند.
درمان حمایتی از بیماری پاراپلژی
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که برای درمان پاراپلژی اندام تحتانی انجام می‌شود، استفاده از درمان‌های حمایتی است. فیزیوتراپی و کاردرمانی از جمله این روش‌ها هستند که به کاهش درد و ناراحتی بیماران کمک می‌کنند. فیزیوتراپیست با تمرینات مناسب به بیمار کمک می‌کند تا دامنه حرکتی خود را افزایش دهد و توانایی حفظ تعادل بدن را بهبود بخشد. همچنین، برای تسهیل حرکات و بهبود وضعیت بیمار، استفاده از ویلچر یا اسکوتر نیز می‌تواند گزینه مناسبی باشد. این تجهیزات به بیماران این امکان را می‌دهند که استقلال بیشتری در فعالیت‌های روزمره خود داشته باشند.
آیا می‌توان از بروز بیماری بیماری پاراپلژی پیشگیری کرد؟
با توجه به ارثی بودن بیماری پاراپلژی، نمی‌توان روش قطعی برای پیشگیری از آن در نظر گرفت. این بیماری معمولاً به دلیل جهش‌های ژنتیکی به وجود می‌آید و افرادی که در خانواده‌شان سابقه این عارضه وجود دارد، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشند. به همین دلیل، مشاوره ژنتیک می‌تواند به افرادی که نگران انتقال این بیماری به نسل‌های بعدی هستند، کمک کند تا اطلاعات بهتری در مورد خطرات و گزینه‌های موجود کسب کنند.
بیشتر بدانید: لرزش بدن از داخل
جمع بندی
بیماری پاراپلژی یکی از بیماری‌های نادر سیستم عصبی است که به فلج اندام‌های تحتانی منجر می‌شود و معمولاً بر اثر عوامل مختلفی مانند تصادفات، بیماری‌های مزمن یا ارثی بروز می‌کند. این بیماری به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: پاراپلژی اسپاستیک ارثی و پاراپلژی شل. پاراپلژی اسپاستیک به افزایش تون عضلانی در اندام‌های تحتانی اشاره دارد، در حالی که پاراپلژی شل به فقدان تون عضلانی مربوط می‌شود.
علائم پاراپلژی می‌تواند متغیر باشد و شامل از دست دادن قدرت حرکت، افزایش وزن، افسردگی، اختلالات جنسی و مشکلات در عملکرد مثانه و روده است. تشخیص این بیماری معمولاً با استفاده از آزمایشات دقیق شامل تصویربرداری رزونانس مغزی (MRI) و آزمایش مایع مغزی و نخاعی انجام می‌شود.
متأسفانه، هیچ درمان قطعی برای پاراپلژی اسپاستیک ارثی وجود ندارد، اما درمان‌های حمایتی و دارویی می‌توانند به کاهش درد و ناراحتی و بهبود کیفیت زندگی مبتلایان کمک کنند. فیزیوتراپی و کاردرمانی از جمله این روش‌ها هستند که به بیماران کمک می‌کنند تا دامنه حرکتی و تعادل خود را افزایش دهند. به دلیل ارثی بودن این بیماری، پیشگیری قطعی از آن امکان‌پذیر نیست، اما مشاوره ژنتیک می‌تواند برای خانواده‌ها و افراد در معرض خطر مفید باشد.
“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”