یکی از بیماری های شایع در تمامی سنین در مردم جهان، بیماری صرع می باشد و متاسفانه در تمام سنین نیز می تواند بروز پیدا کند. و زمان انجام جراحی صرع در درمان آن بسیار مهم است. بیماری صرع در واقع همان اختلال های تشنجی است که در افراد بروز پیدا می‌کند و سبب تحت الشعاع قرار دادن سلامتی افراد می گردد.

تشنج های مداوم سبب تاثیر سوء بر مغز می‌شوند؛ تشنج به انفجاری از فعالیت های الکتریکی در مغز گفته می شود که بر عملکرد مغز اثر می گذارد.

صرع زمانی تشخیص داده می شود که فرد دچار تشنج های غیرقابل پیش بینی می شود. در اجتماع در رابطه با صرع عادات خرافی نامناسبی وجود دارد که اغلب مشکلاتی را در پی دارد که از خود صرع آزار دهنده تر هستند.

بیماری صرع اغلب پس از بروز به صورت مادام العمر در فرد باقی میماند اما با اقداماتی نیز در طول زمان می تواند بهبود یابد.

خوشبختانه روش های مختلفی برای تشخیص و درمان صرع وجود دارد، در بعضی موارد حتی می توان از جراحی برای درمان صرع استفاده نمود. جراح صرع با تشخیص زمان انجام جراحی صرع کمک شایانی را به افراد مبتلا می‌نماید.

در این مقاله قصد داریم تا زمان انجام جراحی صرع را به شما بگوییم و توضیحاتی برای تشخیص زمان مناسب جراحی صرع به شما ارائه دهیم.

بیماری صرع چیست

صرع یا اختلال های تشنجی بیماری مربوط به مغز انسان است و منبع آن نیز مغز می باشد. صرع را می‌توان اختلالی مزمن نامید که علامت و مشخصه آن تشنج های مداوم و غیر قابل پیش بینی است.

طبق نظر پزشکان در صورتی که شخصی دو مرتبه تشنج بدون دلیل علت داشته باشد، به صرع مبتلا شده است. البته ترک الکل و قند خون پایین نیز از علت های اصلی تشنج می‌باشند که پیش از نظر نهایی باید مورد بررسی قرار گیرند تا در صورت نیاز زمان انجام جراحی صرع تعیین گردد.

در برخی موارد بررسی سابقه خانوادگی و بالینی و حتی آزمایش الکتروانسفالگرام (EEG) در بین افراد مبتلا به صرع مشابه است. ولی زمان انجام جراحی صرع برای هر فرد با توجه شدت بیماری و شرایط دیگر متفاوت است.

روش های تشخیص برای تعیین زمان انجام جراحی صرع

برای تشخیص بیماری صرع، علائم مختلفی توسط پزشکان بیان شده است، تشنج اصلی ترین نشانه است و بسته به اینکه کدام قسمت از مغز درگیر آن باشد، قسمت های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

علائمی که برای صرع تاکنون ثبت شده است شامل موارد ذیل می باشد که با بروز هر کدام احتمالا باید زمان انجام جراحی صرع توسط جراح صرع مشخص گردد.

• تکان خوردن های ناخودآگاه و بدون دلیل که اصطلاحا Fit نامیده می‌شود
• پایین بودن سطح هوشیاری و از دست دادن آن
• خیره ماندن به یک فضا
• انقباض عضلات بدن
• احساس سوزن سوزن شدن در دست ها و پاها
• احساس بالارفتن در شکم
• درک نکردن صحیح بو ها و طعم ها
• خستگی مفرط
• بیهوشی ناگهانی و عدم به یادآوردن آن

این ها از علائم شایع در بین افراد مبتلا به صرع می باشد که در موارد خاص می‌تواند علائم مخصوصی داشته باشد. آزمایش های مختلف نیز می‌تواند صرع را تشخیص دهد مانندEEG ، توموگرافی کامپیوتری، MRI عملکردی، تومو گرافی گسیل پوزیترون و…

این آزمایش ها به تعیین زمان انجام برای جراحی صرع بسیار کمک می‌نمایند.

علل بروز صرع در افراد مختلف

در افراد مبتلا به صرع، سیگنال های الکتریکی مغز به هم می ریزند و سبب انفجار های ناگهانی الکتریکی در مغز می شوند که دلیل اصلی تشنج می باشد.

دلیل اصلی هنوز ناشناخته می باشد اما ممکن است به ژن های فرد مربوط باشد که سبب تاثیر بر عملکرد مغز می گردد، شاهد بر این موضوع این است که از هر 3 نفر که به صرع مبتلا هستند، دارای سابقه خانوادگی صرع می باشند.

آسیب هایی که در اثر صرع به مغز وارد می شود می تواند در اثر آسیب هایی همچون سکته مغزی، ضربه شدید به سر، کمبود اکسیژن در بدو تولید، عفونت مغزی ، تومور مغزی و اعتیاد زیاد به مشروبات الکلی و مواد مخدر باشد که هرکدام نیز بر تصمیم گیری پزشک در رابطه با تعیین زمان انجام جراحی صرع موثر هستند.

انواع روش های درمان صرع

در صورتی که بتوان زمان انجام جراحی صرع را تشخیص داد، آنگاه می‌توان از روش های مختلف برای درمان بیماری صرع بهره برد.

روش های مختلف درمان صرع می توانند به افراد بیمار کمک کنند تا کم تر دچار تشنج شوند یا به طور کامل تشنج را از بین ببرند.

در حال حاضر درمان هایی که برای بیماری صرع وجود دارد شامل موارد ذیل می باشد

• استفاده از دارو های منتصب به داروهای ضد صرع که درمان اصلی به شمار می روند
• جراحی مغز به جهت برداشتن قسمت کوچکی از مغز که سبب تشنج می گردد
• قرار دادن وسیله الکتریکی کوچک مخصوص درون بدن که در کنترل تشنج ها به شخص بیمار کمک نماید
• بهره گیری از رژیم غذایی مناسب که بسیار در کنترل تشنج موثر می باشد

موارد فوق در درمان صرع بسیار موثر هستند تا در صورت امکان دیگر نیازی به تعیین زمان انجام جراحی صرع نباشد. برخی افراد نیاز دارند تا همیشه از این روش ها برای کنترل صرع و تشنج خود استفاده نمایند.

دارو هایی که برای شخص مبتلا به صرع تجویز می‌شود با در نظر داشتن نکاتی توسط پزشک معالج انجام می‌شود که از جمله آن ها جنسیت فرد، سن فرد، نوع تشنجی که فرد دارد و نیاز به بارداری می‌باشد.

دارو های تجویزی برای بیماران مبتلا به صرع عوارضی نیز دارد که خستگی، افزایش وزن، اختلال در تکلم، پوکی استخوان، سرگیجه از عوارض شایع این دارو ها می‌باشد.

در صورتی که تشنج های شخص بیمار به مرور از بین برود، آنگاه می تواند مصرف دارو ها را قطع نماید.

روش های جراحی صرع

از روش های درمان بیماران مبتلا به صرع، جراحی می باشد که پس از تشخیص دقیق محل بروز تشنج و زمان انجام جراحی صرع توسط پزشک معالج صورت می‌گیرد.

برخی از تشنج ها وجود دارند که به استفاده از دارو ها و رژیم های غذایی  پاسخ نمی دهند، بنابراین با تشخیص پزشک، تصمیم به جراحی قسمتی از مغز که تشنج در آن انجام می شود، گرفته می‌شود.

پیش از آنکه تیم جراحی مغز دست به کار شوند آزمایش هایی را بر روی شخص بیمار انجام می دهند تا با توجه به شدت تشنج و نوع آن، از روش مناسب برای جراحی صرع استفاده نمایند.

در این بین، پیشرفت روزافزون علم نیز بسیار کمک حال می باشد و روش های جراحی را افزایش می دهد تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کنند.

روش های جراحی صرع مختلف هستند و از روش های تهاجمی که نیاز به بازکردن جمجمه دارند آغاز  می گردد و به روش های کم تهاجمی که اصلا نیاز به بازشدن جمجمه ندارند تقسیم بندی می شوند.

تشخیص زمان انجام جراحی صرع بسیار مهم است که از طریق آزمایش های مورد نیاز تعیین می‌گردد. پس از آن یکی از روش های ذیل برای جراحی فرد مبتلا بکارگرفته می شود.

• لیزر درمانی حرارتی بینابینی
• برداشتن ضایعه مغز
• برداشتن لوب تمپورال
• رزکسیون کانونی
• کالوسوتومی بدن
• رادیوسرجری استریوتاکتیک
• قرار دادن دستگاه تحریک عصبی همچون VNS، RNS، DBS درون جمجمه مغز
• هیفروتومی یا نیمکرکتومی
• تراکنش های Subpial

دوران نقاهت و مراقبت های بعد از جراحی صرع

پس از این طی نمودن فرایند جراحی صرع همچون زمان انجام جراحی صرع و انجام جراحی، اکنون نوبت به مراقبت های پس از جراحی می رسد.

افرادی که تحت جراحی صرع قرار می گیرند پس از حدود 4 تا 6 هفته بهبود پیدا می‌کنند و می‌توانند به مدرسه یا محل کار خود باز گردند.

شخص مورد درمان درطول مدت نقاهت از دارو های ضد تشنج استفاده می کنند و حتی تا چندین ماه باید مورد مصرف قرار گیرند.

در دوره نقاهت امکان بروز سردرد، ناراحتی های گوارشی و احساس خستگی و بی حالی و تورم در اطراف چشم و پیشانی وجود دارد.

معمولا برای کاهش این اثرات جراحی از دارو های متناسب با آن بهره برده می شود. بهترین راه برای بهبودی بازگشت تدریجی به فعالیت های روزانه است  تا شخص با شرایط جدید خود بهتر وفق پیدا کند و بدن نیز سرع تر خود را ترمیم نماید.

درک اجتماعی این موضوع نیز در مرور زمان بهتر خواهد شد و توسط خود فرد و اطرافیان مورد قبول واقع خواهد شد.

نتیجه

در این مقاله در باره عوامل موثر بر تعیین زمان انجام جراحی صرع صحبت شد و مواردی که برای تعیین این زمان دخالت دارند را بررسی نمودیم.

در صورت داشتن هرگونه سوال و مشاوره جهت جراحی صرع با مطب دکتر بختوری تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

• درمان صرع با سلولهای بنیادی امکان پذیر است؟

بله اما استفاده از سلول های بنیادی در مراحل آزمایشی است و هنوز بصورت رسمی انجام نمی‌شود.

• درمان قطعی بیماری صرع با عمل جراحی امکان پذیر است؟

این سوال پاسخ قطعی ندارد، زیرا شدت بیماری و عوامل مختلفی که درباره آن ها توضیح داده شد و مراقبت های بعد از جراحی صرع بسیار در درمان این بیماری تأثیر گذارند.

منابع: epilepsy , nhs

دکتر بختوری