میگرن چیست و چگونه درمان میشود ؟

میگرن یکی از سردردهای شایع است که به صورت ضربان‌دار و تپنده بروز می‌کند و معمولاً با حالت تهوع، استفراغ، و حساسیت شدید به نور و صدا همراه است. این نوع سردرد به دلیل تداخل در سیستم عصبی، سیستم عروقی و تغییرات شیمیایی مغز به وجود می‌آید. میگرن ممکن است از سنین جوانی شروع شود و در دوران بلوغ نیز برخی افراد آن را تجربه می‌کنند. در کودکان، میگرن می‌تواند به طور موقت رخ دهد و با افزایش سن، تعداد حملات ممکن است کاهش یابد، اما طول مدت هر حمله ممکن است افزایش یابد.

میگرن چیست و چگونه به وجود می آید؟

سردردی است که معمولاً یک طرف سر را درگیر می‌کند و با درد ضربان‌دار همراه است. این نوع سردرد می‌تواند به حدی شدید باشد که مانع فعالیت‌های روزانه فرد شود. میگرن معمولاً ناشی از مشکلات جدی نیست و به تدریج بهبود می‌یابد. علت‌های مختلفی می‌توانند باعث بروز این سردرد شوند، از جمله:

• تغییرات هورمونی مانند نوسانات سطح استروژن و پروژسترون در دوران قاعدگی
• گرما یا سرمای شدید
• کمبود آب بدن
• تغییرات فشار هوا
• استرس زیاد
• صداهای بلند
• فعالیت بدنی شدید
• استفاده از داروهای خاص
• بارداری یا یائسگی

پژوهشگران دریافته‌اند که تغییرات در سطح مواد شیمیایی مغز، مانند سروتونین، می‌تواند به بروز میگرن منجر شود.

علائم بیماری میگرن

سردرد یکی از علائم شایع میگرن است که معمولاً از یک طرف سر شروع می‌شود و ممکن است به سمت طرف دیگر سر یا پیشانی و حتی کل سر گسترش یابد. سایر علائم آن شامل موارد زیر است:

• مشاهده نورهای چشمک‌زن و بی‌حسی در دست‌ها، بازوها یا صورت
• ناراحتی‌های گوارشی مانند حالت تهوع و استفراغ
• تشنگی و گرسنگی، یا برعکس کاهش اشتها
• حساسیت به نور و صدا
• تغییرات بینایی
• افسردگی و بی‌قراری
• عصبی بودن و خواب‌آلودگی
• رنگ‌پریدگی و سرگیجه
• تاری دید

عوارض

میگرن به‌تنهایی معمولاً نگران‌کننده نیست، اما زمانی که مزمن شود، می‌تواند مشکلات دیگری را به همراه داشته باشد. میگرن و سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) اغلب ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. افرادی که به میگرن مزمن مبتلا هستند، ۱۳ تا ۱۸ برابر بیشتر از دیگران ممکن است از کمردردهای ناگهانی و مکرر رنج ببرند.

برخی بیماران ممکن است به طور ناگهانی احساس افسردگی یا ناراحتی شدید کنند، بدون اینکه دلیل واضحی برای آن وجود داشته باشد. برخی دیگر ممکن است احساس سرخوشی کنند. انواع خاصی از میگرن‌ها می‌توانند باعث اختلالات یا از دست دادن موقت بینایی شوند، و انواع نادر آن می‌توانند موجب افتادن پلک‌ها و بزرگ شدن مردمک چشم‌ها شوند.

تشخیص سردرد میگرنی

بیماران مبتلا به سردرد میگرنی معمولاً علامت خاصی در معاینات بالینی ندارند. پزشک ممکن است برای تشخیص بهتر، انجام MRI یا سی‌تی‌اسکن را توصیه کند. MRI با استفاده از میدان‌های مغناطیسی قوی و امواج رادیویی تصاویر دقیقی از مغز و رگ‌های خونی تولید می‌کند. این اسکن به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلاتی مانند تومور مغزی، سکته مغزی، خونریزی مغزی، عفونت‌ها و سایر شرایط عصبی را شناسایی کنند.

ویژگی های سردرد میگرنی

حملات میگرنی بدون درمان می‌توانند از ۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشند. برای تشخیص میگرن، سردرد باید حداقل دو ویژگی زیر را داشته باشد: یک‌طرفه بودن، ضربان‌دار بودن، شدت متوسط تا شدید و مانع انجام فعالیت‌های روزانه. همچنین، در زمان سردرد، باید یکی از علائم همراه شامل تهوع، استفراغ، حساسیت به نور یا صدا وجود داشته باشد.

درمان

درمان دارویی

برای درمان، اولین گام پیشگیری از بروز سردرد با استفاده از داروهای حاوی ارگوتامین است که موجب انقباض عروق مغزی می‌شود. داروهای ترکیبی شامل مسکن‌ها و داروهای ضدالتهابی مانند آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم نیز می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.

تریپتان‌ها، داروهایی با تأثیر قوی برای درمان میگرن هستند و شامل انواعی مانند Maxalt، Imitrex، Frova، Axert، Amerge، Treximent، Relpax و Zomig می‌شوند. اما افرادی که فشار خون بالا، مشکلات قلبی یا مغزی دارند، نباید از تریپتان‌ها استفاده کنند.

پزشکان همچنین ممکن است دی هیدروارگوتامین یا ارگوتامین را به صورت قرص یا اسپری بینی تجویز کنند. عوارض احتمالی این داروها شامل تهوع، سرگیجه، درد عضلانی و طعم بد دهان است.

در زمان بروز حملات میگرنی چه اقداماتی باید انجام شود؟

برای تسکین سردرد، اقدامات زیر می‌تواند مفید باشد:

1. خاموش کردن چراغ‌ها و کاهش نور محیط به حداقل.
2. پرهیز از محیط‌های شلوغ و پرسر و صدا.
3. استراحت و ترک محل کار.
4. استفاده از کمپرس آب سرد روی پیشانی (برای برخی از افراد با سردردهای تنشی، کمپرس گرم نیز ممکن است مفید باشد).
5. مصرف مسکن‌های خانگی و کافئین (با احتیاط و در حد معقول).
6. نوشیدن آب.
7. استنشاق اسطوخودوس.
8. استفاده از زنجبیل به عنوان کمک‌کننده به کاهش سردرد.
9. ماساژ و فشار نقاط خاص بدن مانند شقیقه‌ها، سر و گردن.
10. در نظر گرفتن طب سوزنی به عنوان گزینه‌ای برای تسکین درد.

نمونه برداری از تومور مغزی

پیشگیری از سردرد میگرنی 

برای پیشگیری از سردردهای میگرنی، موارد زیر توصیه می‌شود:

1. خواب کافی و مناسب.
2. کاهش استرس.
3. نوشیدن مقدار مناسب آب.
4. فعالیت بدنی منظم.
5. پرهیز از مصرف مواد غذایی خاصی که قبلاً باعث بروز حمله شده‌اند.
6. مصرف داروهای تجویزی مانند بتابلاکرها (پروپرانولول)، ضدافسردگی‌ها (آمی‌تریپتیلین)، ضدتشنج‌ها (توپیرامات، والپرات سدیم) و مکمل‌های ویتامین B12.

نتیجه گیری

میگرن نوعی سردرد شدید است که غالباً یک طرف سر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و با علائمی مانند تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا همراه است. در مقایسه با تومور مغزی، این سردرد معمولاً با ویژگی‌های مشخصی مانند حملات ضربان‌دار و بهبود نسبی با داروهای معمولی شناخته می‌شود، در حالی که سردرد ناشی از تومور مغزی معمولاً شدیدتر، پایدارتر و با علائم دیگری مانند تغییرات بینایی یا اختلالات عصبی همراه است.

“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”