بدترین نوع تومور مغزی به طور عمومی گلیوبلاستوما (Glioblastoma) است. گلیوبلاستوما، که به اختصار GBM نیز نامیده می‌شود، نوعی تومور بسیار تهاجمی است که از سلول‌های گلیال در مغز منشاء می‌گیرد. این تومور به سرعت رشد کرده و به بافت‌های سالم مغز تهاجم می‌کند.
تومور مغزی یک بیماری خطرناک است که می‌تواند طیف وسیعی از علائم را برای بیماران ایجاد کند، زیرا حیاتی‌ترین عضو بدن، یعنی مغز، در این بیماری مورد تهاجم قرار می‌گیرد. در حالی که تمامی انواع تومورهای مغزی خطرناک هستند، برخی از آن‌ها تهاجمی‌تر بوده و درمان آن‌ها دشوارتر است. در این مطلب از دکتر حسین زاده بختوری بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران با بدترین نوع تومور مغزی، علائم و درمان آن آشنا می‌شویم.
گلیوبلاستوما؛ گزینه‌‌ای برای بدترین نوع تومور مغزی
گلیوبلاستوما (GBM) بدترین نوع تومور مغزی و نوعی سرطان است که از سلول‌های گلیال مغز منشأ می‌گیرد؛ سلول‌هایی که از نورون‌ها حمایت و تغذیه می‌کنند. این تومورها بسیار تهاجمی و به سرعت در حال رشد هستند و درمان آن‌ها از طریق جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی چالش‌برانگیز است. گلیوبلاستوما شایع‌ترین نوع تومور بدخیم مغزی در بزرگ‌سالان است و تقریباً 15 درصد از کل تومورهای مغزی را تشکیل می‌دهد.
علائم گلیوبلاستوما بسته به محل تومور در مغز متفاوت است. شایع‌ترین علائم این تومور شامل سردرد، تشنج، حالت تهوع، استفراغ و اختلالات شناختی است. با رشد و گسترش تومور، بیماران ممکن است علائم دیگری مانند مشکل در صحبت کردن یا بلع، ضعف در یک طرف بدن و تغییرات بینایی را تجربه کنند.
متأسفانه، GBM پیش‌آگهی بسیار بدی دارد. حتی با درمان تهاجمی، میانگین طول عمر بیمار حدود ۱۵ ماه است و تنها درصد کمی از بیماران بیش از پنج سال زنده می‌مانند. یکی از دلایل این پیش‌آگهی بد، مقاومت GBM در برابر درمان‌های معمولی مانند جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است.
یکی از دلایلی که درمان گلیوبلاستوما را بسیار دشوار می‌کند، ماهیت بسیار تهاجمی آن است. گلیوبلاستوما می‌تواند برآمدگی‌های شاخک‌مانندی به نام سلول‌های گلیوما را ارسال کند که به بافت طبیعی مغز نفوذ می‌کنند و برداشتن کامل تومور در طول جراحی را دشوار می‌سازند. حتی اگر به نظر برسد که تومور به طور کامل برداشته شده است، سلول‌های سرطانی می‌توانند به رشد و گسترش در مغز ادامه دهند.
تومور مدولوبلاستوما
مدولوبلاستوما بدترین نوع تومور مغزی است که در درجه اول کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این تومور از مخچه شروع می‌شود، بخشی از مغز که تعادل بدن را کنترل می‌کند. مدولوبلاستوماها تومورهایی با رشد سریع هستند که می‌توانند به سرعت به سایر قسمت‌های مغز و نخاع گسترش یابند. علائم مدولوبلاستوما می‌تواند شامل سردرد، استفراغ، مشکل در راه رفتن و مشکلات تعادلی باشد. درمان مدولوبلاستوما معمولاً شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است.
تومور مننژیوم
مننژیوم‌ها بدترین نوع تومور مغزی و تومورهایی هستند که از مننژها، غشاهای محافظ مغز و نخاع، منشأ می‌گیرند. این تومورها معمولاً رشد آهسته‌ای دارند، اما در صورت عدم درمان می‌توانند بزرگ شوند و به مغز فشار وارد کنند. علائم مننژیوم شامل سردرد، تشنج، ضعف در یک طرف بدن و تغییرات بینایی است. درمان این تومور، که از جمله موارد تومورهای مغزی به شمار می‌رود، معمولاً شامل جراحی برای برداشتن تومور است.
تومور شوانوما
شوانوما تومورهایی هستند که از سلول‌های شوان، سلول‌هایی که به دور اعصاب پیچیده و از آن‌ها محافظت می‌کنند، منشأ می‌گیرند. این تومورها می‌توانند در هر نقطه‌ای از بدن ایجاد شوند، اما بیشتر در ناحیه سر و گردن دیده می‌شوند. علائم شوانوما شامل کم شنوایی، وزوز گوش، مشکلات تعادلی و بی‌حسی صورت است. اگرچه شوانوما شاید بدترین نوع تومور مغزی نباشد، اما می‌تواند در این دسته‌بندی قرار گیرد. درمان آن معمولاً شامل جراحی برای برداشتن تومور است.
جمع بندی و خلاصه متن بالا
تومورهای مغزی انواع مختلفی دارند که هر یک ویژگی‌ها، علائم و روش‌های درمانی خاص خود را دارند. در اینجا خلاصه‌ای از انواع مختلف بدترین نوع تومور مغزی و ویژگی‌های آن‌ها ارائه می‌شود:
1. گلیوبلاستوما (GBM):
ویژگی‌ها: بسیار تهاجمی و سریع‌الرشد.
علائم: سردرد، تشنج، حالت تهوع، مشکلات شناختی، ضعف در یک طرف بدن.
درمان: جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی.
پیش‌آگهی: ضعیف، با میانگین طول عمر حدود ۱۵ ماه پس از تشخیص.
2. مدولوبلاستوما:
ویژگی‌ها: تومور سریع‌الرشد که بیشتر کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم: سردرد، استفراغ، مشکلات تعادلی، مشکل در راه رفتن.
درمان: جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی.
پیش‌آگهی: نیاز به درمان فوری و تخصصی.
3. مننژیوم:
ویژگی‌ها: تومورهای با رشد آهسته که از مننژها شروع می‌شوند.
علائم: سردرد، تشنج، ضعف در یک طرف بدن، تغییرات بینایی.
درمان: جراحی برای برداشتن تومور.
پیش‌آگهی: معمولاً بهتر از تومورهای تهاجمی‌تر.
4. شوانوما:
ویژگی‌ها: تومورهایی که از سلول‌های شوان منشأ می‌گیرند و در ناحیه سر و گردن شایع‌ترند.
علائم: کم شنوایی، وزوز گوش، مشکلات تعادلی، بی‌حسی صورت.
درمان: جراحی برای برداشتن تومور.
پیش‌آگهی: معمولاً خوب، اما ممکن است عوارض جانبی داشته باشد.
به طور کلی، تومورهای مغزی بسته به نوع و محل تومور، رفتار و تهاجمی بودن آن‌ها و همچنین پاسخ به درمان، می‌توانند چالش‌های جدی برای بیماران و پزشکان ایجاد کنند. هر نوع تومور نیاز به تشخیص دقیق و برنامه درمانی مناسب دارد تا بهترین نتایج ممکن به دست آید.
“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”