دانستن علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه بهترین علامت برای مراجعه به پزشک متخصص و مشورت با او است تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود. قاعده جمجمه شامل مناطقی مانند سطح زیرین مغز و اعصاب و عروق مهمی است که برای حمایت از حواسی مانند بینایی، بویایی و شنوایی از مغز خارج می‌شوند. در این مقاله قصد داریم تا علادم نیاز به جراحی قاعده جمجمه را برای شما شرح دهیم تا در صورت مشاهده علائم به جراح قاعده جمجمه مراجعه کنید.
آناتومی قاعده جمجمه
رفع علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه از طریق گوش و حلق و بینی انجام می‌شود و تقریباً همیشه توسط یک تیم انجام می شود. متخصص گوش، حلق و بینی یا گوش و حلق و بینی معمولاً با یک جراح قاعده جمجمه همکاری می کند تا از طریق بینی، پلک، پیشانی یا بالا و پشت گوش به این نواحی دسترسی پیدا کند.
شرایط علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه
هنگامی که یک بیمارعلائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه را دارد، مهم است که به دنبال یک جراح قاعده جمجمه یا جراح تومور مغز باشد که با جراحی قاعده جمجمه و مدیریت این شرایط بطور کامل آشنا باشد.
اختلالات شایع قاعده جمجمه که از طریق بینی به آنها نزدیک می‌شود شامل تومورهای هیپوفیز، تومورهای سینوسی و تومورهای مداری (که در نزدیکی چشم قرار دارند) است.
بسیاری از نشت‌های مایع نخاعی (با مایعی که از بینی می‌ریزد) اغلب از طریق سوراخ‌های بینی قابل ترمیم هستند. اختلالات متداول قاعده جمجمه که از اطراف گوش دیده می‌شود شامل نوروم آکوستیک، ضایعات راس سنگی، آنوریسم و مننژیوم است.
جراحی قاعده جمجمه برای درمان چه بیماری هایی است
اینها برخی از شرایطی هستند که ممکن است در صورت مشاهده علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه درمان شوند:
- کیست هایی که از بدو تولد ایجاد می شوند
- رشد ناشی از عفونت
- تومورهای هیپوفیز
- مننژیوم، تومورهای غیر سرطانی که از بافتی که مغز را می پوشاند و بین مغز و جمجمه قرار دارد (مننژها) رشد می کند.
- کوردوما، یک تومور استخوانی با رشد آهسته است که اغلب در قاعده جمجمه یافت می شود.
- نورالژی سه قلو، درد شدید در یک طرف صورت
- کرانیوفارنژیوم، رشدی که در نزدیکی غده هیپوفیز ایجاد می شود.
- کرانیوسینوستوز، وضعیتی که در آن استخوان های جمجمه نوزاد خیلی زود بسته می شود. این باعث مشکلاتی در رشد مغز و شکل جمجمه می شود.
- فیستول مایع مغزی نخاعی
- آنوریسم مغزی، یک ناحیه ضعیف و اغلب برآمده در یک رگ خونی در مغز
- ناهنجاری های شریانی وریدی، شریان ها و وریدهایی که به طور غیر طبیعی به یکدیگر متصل هستند.
علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه چیست
علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه مانند از دست دادن بینایی، خونریزی بینی، بی حسی صورت، کاهش شنوایی نامتقارن، مشکلات تعادلی یا اختلالات هورمونی هستند.
این علائم اغلب به تدریج ظاهر می‌شوند و توسط متخصص گوش و حلق و بینی و یا جراح قاعده جمجمه با استفاده از سی تی اسکن و MRI تشخیص داده می‌شوند. آزمایشات تخصصی مانند تست شنوایی، آزمایش میدان بینایی یا مطالعات شریانی نیز ممکن است انجام شود.
راه های تشخیص بیماری های قاعده جمجمه
همه شرایط قاعده جمجمه نیازی به جراحی ندارند. اکثر تومورهای قاعده جمجمه خوش خیم یا غیر تهاجمی هستند. با این حال، آنها می‌توانند روی اعصاب اصلی فشار بیاورند و هنگام رشد علائم جدی ایجاد کنند. جراحی کم تهاجمی برای حذف این نوع تومورها بر حفظ عملکرد عصبی تمرکز دارد.
برخی از تومورها در علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه بدخیم یا مضر هستند و باید برداشته شوند. ممکن است قبل یا بعد از جراحی نیاز به شیمی درمانی و یا پرتودرمانی داشته باشند.
بسیاری از مراکز دارای تیم های اختصاصی پایه جمجمه هستند که شامل متخصصان انکولوژی برای درمان تومورها می شود. جراحی برای برداشتن تومورهای بدخیم پایه جمجمه نیز اغلب کم تهاجمی است.
چه سوالاتی باید از پزشکم بپرسم؟
- چه نوع وضعیت تومور قاعده جمجمه دارم؟
- در صورت ادامه رشد باید منتظر چه علائمی باشم؟
- آیا گزینه های درمانی متعددی وجود دارد و خطرات و مزایای هر کدام چیست؟
- کدام متخصصان پزشکی/جراحی در مراقبت از من نقش خواهند داشت؟
- نتیجه دراز مدت مورد انتظار من با این شرایط چیست؟
- اطلاعات بیشتری به من بدهید.
- جراحی پایه جمجمه چگونه انجام می‌شود؟
نکات مهم قبل از درمان یا جراحی قاعده جمجمه
- حتماً به پزشک خود در مورد هر دارو یا مکملی، از جمله گیاهان یا ویتامین هایی که برای درمان علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه مصرف می کنید، اطلاع دهید. ضروری است که پزشک از این موارد آگاه شود زیرا برخی داروها یا مکمل ها مانند وارفارین و آسپرین می توانند خونریزی را در حین عمل افزایش دهند و پزشک باید تعیین کند که آیا برنامه دارویی شما باید تنظیم شود یا خیر.
- همچنین، هر گونه حساسیتی که ممکن است به غذا یا دارو داشته باشید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- از آنجایی که در حین جراحی علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه از بیهوشی عمومی استفاده می شود، از شما خواسته می شود که خوردن و آشامیدن را نیمه شب قبل از عمل قطع کنید. اگر پزشک به شما توصیه کرده است که مصرف برخی داروها را در روز جراحی ادامه دهید، این کار را با یک جرعه کوچک آب انجام دهید.
- در روز جراحی حتماً لباس گشاد و راحت بپوشید. به شما دستور داده می شود که از آرایش، جواهرات یا لاک ناخن خودداری کنید. از لنزهای تماسی استفاده نکنید؛ در عوض، عینک خود را بپوشید.
- برای بستری شدن در بیمارستان، تمام تلاش خود را بکنید که وسایل را سبک ببندید. چند موردی که بیماران دوست دارند همراه داشته باشند شامل لوازم بهداشتی، دندان مصنوعی و لباس اضافی برای هنگام ترخیص از بیمارستان است.
- اطمینان حاصل کنید که حمل و نقل از بیمارستان به خانه را ترتیب دهید زیرا پس از جراحی اجازه نخواهید داشت که خودتان را به خانه برسانید.
آمادگی برای انجام جراحی قاعده جمجمه
جراحان مغز و اعصاب یک تیم چند رشته ای را هنگام درمان علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه تشکیل می دهند تا بهترین نتیجه ممکن را ارائه دهند. هر ترکیبی از پزشکان زیر، علاوه بر جراح مغز و اعصاب، ممکن است بخشی از تیم جراحی باشد:
- چشم پزشک
- جراح سر و گردن
- متخصص گوش و حلق و بینی
- جراح پلاستیک
- جراح فک و صورت
چه عمل بیمار با کرانیوتومی و چه با روش‌های ترانس اسفنوئیدی انجام شود، جراحی قاعده جمجمه با بیهوشی عمومی شروع می‌شود، بنابراین بیمار در حین عمل احساس درد نمی‌کند.
درمان های قاعده جمجمه
برای بیماری هایی که به قاعده جمجمه مربوط است، چندین راه درمان وجود دارد که جراح قاعده جمجمه بر حسب نوع بیماری روش مورد نیاز را انجام می‌دهد.
روش های درمان قاعده جمجمه شامل موارد زیر است:
کرانیوتومی
برای در مان علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه، جراح مغز و اعصاب با ایجاد یک برش روی پوست سر، معمولاً در نزدیکی محل ناهنجاری قاعده جمجمه، شروع می کند. سپس با ظرافت پوست و ماهیچه را شکاف می دهد تا جمجمه نمایان شود. با مشاهده شدن پوست و عضله، جراح مغز و اعصاب می تواند با برداشتن موقت فلپ استخوانی، سوراخی در جمجمه ایجاد کند. فلپ استخوان در پایان عمل جراحی تعویض خواهد شد. برداشتن استخوان یک روش بسیار ظریف است که به مهارت های فنی پیچیده ای نیاز دارد تا از آسیب دیدن ساختارهای امتداد قاعده جمجمه جلوگیری شود. برداشتن استخوان برای دسترسی به تومور به گونه ای طراحی شده است که از دستکاری مغز جلوگیری می کند. دهانه تا حد امکان کوچک است. اندازه آن به آنچه برای درمان ناهنجاری خاص مورد نیاز است بستگی دارد.
از طریق دهانه، سخت شامه قابل مشاهده است. جراح مغز و اعصاب از قیچی جراحی برای ایجاد یک برش در سخت شامه استفاده می کند و مغز را در معرض دید قرار می دهد.
با در معرض دید قرار گرفتن مغز، جراح مغز و اعصاب می تواند به طور ماهرانه ناهنجاری علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه را بررسی کند.
جمجمه توسط ساختارهای شکننده مانند بافت مغز، اعصاب و عروق خونی اشغال شده است و فضای کمی برای قرار دادن ابزار دارد. جراح مغز و اعصاب از یک میکروسکوپ عامل و سایر فناوری‌های تخصصی استفاده می‌کند تا دید واضحی از بسیاری از ساختارها ارائه دهد و دقیقاً به سمت ناهنجاری مغز هدایت شود.
همچنین، برای کمک به برنامه ریزی بهترین مسیر برای ناهنجاری، جراح مغز و اعصاب از تکنیک های استریوتاکتیک استفاده می کند و از ابزارهایی مانند اسکن تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) و اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) همراه با فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر سه بعدی از مغز استفاده می کند.
در مرحله بعد، بسته به ناهنجاری مغز، اقدامات اضافی برای درمان این بیماری انجام می شود.
با درمان این عارضه، جراح مغز و اعصاب برش را بسته و فلپ استخوان را با صفحات و پیچ های تیتانیومی در جای خود محکم می کند. در نهایت، جراح مغز و اعصاب برش را روی پوست سر بخیه می‌زند.
جراحی ترانس اسفنوئیدال
بر خلاف کرانیوتومی، جراحی ترانس اسفنوئیدال در درمان علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه معمولاً نیازی به برش های قابل مشاهده ندارد و در صورت مشاهده، بسیار کوچک هستند. همچنین جراح این عمل را با عبور از بینی یا دهان انجام می دهد.
این عمل با وارد کردن نوک آندوسکوپ از طریق یکی از سوراخ های بینی و سپس باز کردن سینوس اسفنوئید در پشت حفره بینی شروع می شود.
آندوسکوپ یا میکروسکوپ نور و بزرگنمایی را فراهم می کند تا جراح دید واضحی از میدان جراحی در اعماق بینی داشته باشد. ابزارها برای ترمیم یا حذف ناهنجاری مغزی از بینی عبور داده می شوند و جراح مغز و اعصاب با استفاده از تکنیک های استریوتاکتیک برای تهیه نقشه سه بعدی از اعصاب، رگ های خونی و سایر ساختارهای مغز بیمار به بالاترین دقت دست می یابد.
پس از برداشتن یا ترمیم ناهنجاری مغزی، هر برش ایجاد شده بخیه می شود.
تشخیص روش صحیح جراحی قاعده جمجمه
جراحان در برداشتن تومورها در علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه با حفظ عملکرد عصبی و شنوایی متخصص هستند. گزینه های جراحی به تومور و علائمی که ایجاد می کند بستگی دارد. علاوه بر دو نوع جراحی کلی که در بالا اشاره شد، سه نوع جراحی برای شوانوم دهلیزی عبارتند از:
رویکرد حفره میانی برای درمان علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه
برای حفظ شنوایی زمانی که تومورها خیلی به داخل حفره مغز گسترش نیافته اند استفاده می شود.
رویکرد رتروزیگموئید (کرانیوتومی ساب اکسیپیتال)
ممکن است در مواردی با تومورهای بزرگتر شنوایی را حفظ کند، و گاهی اوقات برای تومورهای پایه جمجمه بسیار بزرگ یا عود کننده استفاده می شود.
رویکرد Translabyrinthine
زمانی که از قبل کاهش شنوایی قابل توجهی وجود دارد یا زمانی که ناشنوایی به دلیل اندازه تومور اجتناب ناپذیر است استفاده می شود.
نقش داروها در درمان علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه
متخصصان مغز و اعصاب ممکن است در درمان علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه از شیمی درمانی یا داروهای جدیدتری که برای مدیریت تومورهای قاعده جمجمه طراحی شده اند استفاده کنند.
این داروها می توانند سلول‌های سرطانی را در تومورهای بدخیم از بین ببرند یا خونرسانی به رشد را کاهش دهند. همچنین ممکن است از داروها برای درمان تومورهای هیپوفیز و تنظیم ترشح هورمون استفاده کنیم.
رادیولوژی مداخله ای
رادیولوژیست ها ممکن است روشی به نام آمبولیزاسیون را قبل از جراحی انجام دهند. با مسدود کردن رگ های خونی تغذیه کننده تومورها از قبل، می شود خونریزی در حین عمل را به حداقل رساند.
پرتو درمانی
اگر کل تومور با جراحی خارج نشود، ممکن است از پرتو برای متوقف کردن رشد آن استفاده شود. همچنین ممکن است از پرتو درمانی به تنهایی برای افرادی استفاده شود که:
- سن بالاتری دارند و نمی توانند جراحی را تحمل کنند.
- جراحی قاعده جمجمه برای آنها خطرناک است.
- شرایط پزشکی یا مشکلات خونریزی دارند که از یک جراحی طولانی جلوگیری می کند.
خطرات عدم مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه عوارض مراجعه نکردن به پزشک با توجه به شرایط خاص شما ممکن است متفاوت باشد.
این خطرات شامل موارد زیر است:
- از دست دادن شنوایی
- فلج عصب صورت
- عفونت
- نشت مایع مغزی نخاعی
- اختلال عملکرد اعصاب جمجمه ای
- مننژیت
- رشد تومور سرطانی و در نهایت مرگ
اینها و سایر عوارض بالقوه می توانند به شدت بر سلامت و کیفیت زندگی تأثیر بگذارند. در صورت مشاهده هر یک از علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه حتما به پزشک مراجعه کنید. همچنین، حتماً از راهنمایی های پزشک خود در مورد مراقبت های بعد از عمل پیروی کنید.
کلام آخر
بیماری قاعده جمجمه، نوعی بیماری است که بسته به شرایط بیمار ممکن است خطرناک باشد. این بیماری مانند سایر بیماری ها در صورت مشاهده شدن علائم نیاز به جراحی قاعده جمجمه به سرعت باید درمان شود. عدم مراجعه به پزشک در زمان مناسب، ممکن است باعث رشد بیماری و ایجاد اختلالاتی در زندگی فرد شود.
سوالات متداول
- آیا جراحی زیبایی جمجمه بزرگسالان عوارض دارد؟
این بسته به نوع جراحی و شرایط فرد دارد که با مراجعه به مطب پزشک و معاینه خطرات احتمالی و عوارض تشخیص داده می‌شود.
-
جراحی جمجمه پیشانی نیز جزو جراحی قاعده جمجمه است؟
بله، پیشانی نیز بخشی از قاعده جمجمه است.
منابع: enthealth , uofmhealth
دکتر بختوری