درمان بیش فعالی در بزرگسالان اغلب چالش‌برانگیز است، زیرا تشخیص علائم و نشانه‌های ADHD در این گروه سنی ممکن است دشوار باشد. با این حال، علائم این اختلال معمولاً از اوایل کودکی، یعنی قبل از ۱۲ سالگی، شروع شده و در طول زندگی ادامه می‌یابد که می‌تواند مشکلات جدی برای فرد ایجاد کند.
هیچ آزمایش خاصی برای تأیید تشخیص بیش فعالی وجود ندارد. فرآیند تشخیص معمولاً شامل موارد زیر است:
- انجام معاینه فیزیکی برای رد سایر علل احتمالی علائم
- جمع‌آوری اطلاعات شامل پرسش درباره سوابق پزشکی فردی و خانوادگی، وضعیت پزشکی فعلی و تاریخچه علائم
- استفاده از مقیاس‌های رتبه‌بندی ADHD و آزمایش‌های روانشناختی برای ارزیابی دقیق‌تر علائم
- بررسی شرایط پزشکی یا روانی دیگری که ممکن است علائمی مشابه ADHD ایجاد کنند
برخی از شرایط و عوامل که می‌توانند علائمی شبیه به ADHD داشته باشند عبارتند از:
- اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات رفتاری، اختلالات یادگیری و مشکلات زبانی یا سایر اختلالات روان‌پزشکی
- مشکلات پزشکی که بر تفکر یا رفتار تأثیر می‌گذارند، مانند اختلالات رشد، صرع، مشکلات تیروئید، اختلالات خواب، آسیب‌های مغزی یا افت قند خون (هیپوگلیسمی)
- مصرف برخی داروها، الکل یا سوءمصرف مواد مخدر و برخی داروهای خاص
به همین دلیل، تشخیص دقیق و کامل توسط متخصص ضروری است تا بهترین برنامه درمانی برای هر فرد طراحی شود. تا انتهای این مقاله از دکتر حسین زاده بختوری، متخصص و جراح مغز و اعصاب همراه ما باشید.
درمان بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟
درمان‌های رایج ADHD در بزرگسالان معمولاً شامل مصرف دارو، آموزش مهارت‌های زندگی و مشاوره روانشناسی می‌شود. ترکیب این روش‌ها اغلب مؤثرترین راه برای کنترل علائم است. این درمان‌ها می‌توانند به بهبود بسیاری از نشانه‌های ADHD کمک کنند، اما به طور کامل آن را درمان نمی‌کنند. همچنین ممکن است زمان ببرد تا بهترین روش درمانی متناسب با نیازهای هر فرد شناسایی شود.
داروها
دارودرمانی یکی از موثرترین روش‌ها برای کنترل علائم و درمان بیش فعالی در بزرگسالان محسوب می‌شود.
معمول‌ترین داروهای تجویزی برای ADHD، داروهای محرک هستند که شامل ترکیباتی مانند متیل‌فنیدات و آمفتامین می‌شوند. این داروها با افزایش و تنظیم سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز عمل می‌کنند. علاوه بر محرک‌ها، داروهای دیگری مانند اتموکستین (غیرمحرک) و برخی داروهای ضدافسردگی خاص مانند بوپروپیون نیز برای درمان استفاده می‌شوند. این داروها اثر کندتری نسبت به محرک‌ها دارند، اما برای افرادی که به دلایل پزشکی نمی‌توانند از محرک‌ها استفاده کنند یا دچار عوارض جانبی شدید می‌شوند، گزینه‌های مناسبی هستند.
انتخاب داروی مناسب و تعیین دوز درست برای هر فرد متفاوت است و ممکن است زمان ببرد تا متخصص مغز و اعصاب بهترین ترکیب دارویی را برای بیمار پیدا کند.
مشاوره روانشناسی
مشاوره برای بزرگسالان مبتلا به ADHD معمولاً شامل روان‌درمانی، آموزش درباره این اختلال و تقویت مهارت‌هایی است که به شما در موفقیت کمک می‌کند.
روان‌درمانی می‌تواند در درمان بیش فعالی بزرگسالان موثر باشد و به شما کمک کند تا:
- مهارت‌های مدیریت زمان و سازماندهی خود را بهبود ببخشید
- راهکارهایی برای کاهش رفتارهای تکانشی یاد بگیرید
- مهارت‌های حل مسئله خود را تقویت کنید
- با شکست‌های تحصیلی، شغلی یا اجتماعی گذشته کنار بیایید
- اعتماد به نفس خود را افزایش دهید
- روش‌هایی برای بهبود ارتباط با خانواده، همکاران و دوستان بیاموزید
- استراتژی‌هایی برای کنترل بهتر حالات خلقی خود ایجاد کنید
نوروفیدبک
نوروفیدبک یک دستگاه پیشرفته است که بدون ایجاد هیچ‌گونه آسیب یا عوارض جانبی، قادر است در تمامی نواحی مغز تأثیرگذار باشد. این روش می‌تواند بیش فعالی و سایر اختلالات مغزی را بدون نیاز به دارو یا جراحی درمان کند. در درمان بیش فعالی بزرگسالان با نوروفیدبک، بیمار به مدت حدود ۴۵ دقیقه روی صندلی مخصوص می‌نشیند و کلاهک حسگری روی سرش قرار می‌گیرد. سپس به تماشای برنامه یا فیلمی که توسط متخصص مغز و اعصاب انتخاب شده است می‌پردازد. داده‌های مغزی او از طریق حسگرهای کلاهک به دستگاه منتقل می‌شود و بر اساس نقاط آسیب‌دیده مغز، برنامه درمانی ویژه‌ای تنظیم و اجرا می‌شود. درمان بیش فعالی با نوروفیدبک به‌عنوان یکی از سریع‌ترین، مؤثرترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش‌های درمانی شناخته می‌شود.
سایر روش های درمان بیش فعالی در بزرگسالان
درمان‌های زیر می‌توانند به عنوان روش‌های مکمل در کنار درمان‌های تخصصی پزشک مغز و اعصاب برای بیش فعالی بزرگسالان مؤثر باشند، اما نباید جایگزین رفتاردرمانی شوند. این روش‌ها معمولاً به کاهش علائم بیش فعالی، افزایش تمرکز و ارتقاء سلامت روان کمک می‌کنند. در ادامه چند روش کارآمد برای کاهش علائم بیش فعالی بزرگسالان معرفی شده است:
ورزش و تغذیه سالم
فعالیت بدنی منظم مانند یوگا، پیاده‌روی و شنا می‌تواند به بهبود تمرکز و کاهش اضطراب کمک کند. همچنین، مصرف مواد غذایی مغذی و متعادل شامل میوه‌ها، سبزیجات و منابع پروتئینی، نقش مهمی در تقویت عملکرد مغز و کاهش علائم بیش فعالی دارد.
مدیتیشن و تمرینات ذهن‌آگاهی
تمرین مدیتیشن و تکنیک‌های ذهن‌آگاهی به فرد کمک می‌کند ذهن خود را از افکار پراکنده پاک کرده و بر لحظه حال متمرکز شود. همچنین، روش‌هایی مثل تنفس عمیق و آرامش عضلانی پیش‌رونده می‌توانند در کاهش علائم بیش فعالی مؤثر باشند.
گوش دادن به موسیقی
موسیقی با ساختار منظم و آرام‌بخش می‌تواند استرس و اضطراب را کاهش دهد و به افراد مبتلا به بیش فعالی کمک کند تا آرامش بیشتری پیدا کنند و تمرکز خود را بهتر حفظ کنند. به همین دلیل، برخی متخصصان موسیقی‌درمانی را به عنوان روش کمکی توصیه می‌کنند.
گشت و گذار در طبیعت
وقت‌گذرانی در محیط‌های طبیعی مانند باغبانی، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی در پارک می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کرده و تمرکز را افزایش دهد. ارتباط با طبیعت نه تنها باعث آرامش روان می‌شود، بلکه روحیه را تقویت کرده و حس رضایت و نشاط را در فرد افزایش می‌دهد.
کلام پایانی
درمان بیش فعالی در بزرگسالان با تشخیص دقیق و چند روش ترکیبی انجام می‌شود، زیرا علائم آن از کودکی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه دارد. تشخیص شامل بررسی‌های پزشکی، روانشناختی و حذف سایر اختلالات مشابه است. درمان اصلی معمولاً شامل داروهای محرک و غیرمحرک، روان‌درمانی و آموزش مهارت‌های زندگی است. روش‌هایی مانند نوروفیدبک نیز به‌عنوان گزینه‌ای غیرتهاجمی و مؤثر مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این، ورزش، تغذیه سالم، مدیتیشن، موسیقی‌درمانی و ارتباط با طبیعت به‌عنوان روش‌های مکمل، به بهبود علائم کمک می‌کنند.
“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”
دکتر مهرداد حسین زاده بختوری، متخصص جراحی مغز و اعصاب، با سال‌ها تجربه و تخصص در زمینه درمان مشکلات مغزی، نخاعی و عصبی، به بیماران خدمات درمانی و جراحی ارائه می‌دهند. ایشان با بهره‌گیری از تکنیک‌های پیشرفته و نوین در جراحی‌های مغز و اعصاب، توانسته‌اند به بسیاری از بیماران در بهبود وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی کمک کنند.
دکتر حسین زاده بختوری علاوه بر تخصص جراحی، به اهمیت مراقبت‌های پس از جراحی نیز توجه ویژه دارند و همواره در ارائه راهکارهای مؤثر برای تسریع روند بهبودی بیماران از روش‌های مدرن فیزیوتراپی و درمان‌های تکمیلی استفاده می‌کنند. ایشان در زمینه درمان مشکلاتی مانند دیسک کمر، آسیب‌های نخاعی، تومورهای مغزی، و مشکلات عصبی دیگر با دقت و دانش بالا عمل می‌کنند.
با توجه به تجربه و دستاوردهای موفق ایشان در درمان بیماری‌های مغز و اعصاب، بیماران می‌توانند با اطمینان کامل از درمان‌های مؤثر و به‌روز بهره‌مند شوند.