آنسفالیت مغزی چیست

بیماری آنسفالیت مغزی (Encephalitis) یک نوع عفونت مغزی است. آنسفالیت مغزی ممکن است ناشی از حمله ویروس‌ها به مغز یا به علت التهاب مغز ناشی از بیماری‌های خودایمنی ایجاد شود.

هر کسی در هر سنی ممکن است به آنسفالیت مغزی مبتلا شود. هر ساله، هزاران نفر در انگلستان و صدها هزار نفر در سراسر جهان از این بیماری رنج می‌برند.

اگر شما درباره این بیماری اطلاعات کافی ندارید و نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد علائم و درمان آنسفالیت دارید، نگران نباشید؛ زیرا ما در این مقاله همراه با دکتر حسین زاده بختوری بهترین متخصص مغز و اعصاب به تمامی این سوالات پاسخ خواهیم داد. برای افزایش آگاهی، کافی است این مقاله علمی را مطالعه کنید.

آنسفالیت مغزی چیست؟

آنسفالیت مغزی به عنوان یک التهاب حاد مغزی تعریف می‌شود. در پزشکی، “حاد” به معنای ناگهانی است، به این معنی که بیماری به سرعت پیشرفت می‌کند و معمولاً نیاز به درمان فوری دارد. عفونت ویروسی به عنوان شایع‌ترین عامل موجب آنسفالیت مغزی محسوب می‌شود. این عفونت ویروسی منجر به التهاب مغز می‌شود به‌طوری‌که در نتیجه آن، بافت مغز تحت حمله قرار می‌گیرد.

 

آیا بیماری آنسفالیت مغزی کشنده است؟

میزان مرگ و میر در بیماران مبتلا به آنسفالیت مغزی به طور مستقیم به نوع بیماری و سن بیمار بستگی دارد. به‌عنوان مثال، در آنسفالیت اولیه، عفونت ویروسی به طور مستقیم وارد مغز یا نخاع می‌شود، در حالی که در آنسفالیت ثانویه، عفونت ابتدا در یک نقطه از بدن رخ می‌دهد و سپس به مغز منتقل می‌شود.

علاوه بر این، در بیماران جوان، درصد بهبودی بیش‌تر است، اما در بیماران مسن، خطر عوارض جدی و حتی مرگ وجود دارد. همچنین افرادی که علائم شبیه به کما را تجربه می‌کنند و به‌طور فوری درمان نمی‌شوند، با خطر آسیب مغزی و مرگ روبه‌رو هستند.

برای دریافت مشاوره تخصصی درباره بیماری‌های التهابی مغز، می‌توانید همین حالا از بهترین فوق‌تخصص مغز و اعصاب مشاوره آنلاین یا تلفنی دریافت کنید. کادر متخصصان دکتر ساینا آماده راهنمایی شما در مسیر درمانی و جاده سلامتی است.

انواع آنسفالیت مغزی چیست و چگونه به وجود می‌آید؟

آنسفالیت، بسته به علت ایجاد بیماری، انواع مختلفی دارد. این انواع بر اساس منشأ بیماری دسته‌بندی می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

1. آنسفالیت اولیه: در این نوع، عفونت و ورود موادی مانند قارچ، ویروس و یا باکتری مستقیماً به مغز فرد منجر به بیماری می‌شود.

2. آنسفالیت ثانویه: در این نوع، پس از یک عفونت قبلی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مغز حمله می‌کند و عفونتی دومی را ایجاد می‌کند.

3. آنسفالیت کالیفرنیا یا لاکروزز: این نوع توسط پشه‌ها منتقل می‌شود.

4. آنسفالیت کلرادو: این نوع توسط کنه‌ها منتقل می‌شود.

5. آنسفالیت هاری: این نوع توسط نیش و گاز پستانداران منتقل می‌شود.

6. آنسفالیت سنت لوئیس: این نوع در ایالات میانه غربی و جنوبی آمریکا شایع است.

7. آنسفالیت ویروس غرب نیل: این نوع در مناطقی مانند آفریقا، ایالات متحده و خاورمیانه دیده می‌شود.

8. آنسفالیت اسب: این نوع توسط پشه‌ها به انسان و اسب منتقل می‌شود و بسیار نادر است.

9. آنسفالیت هرپسی: این نوع به واسطه ویروس‌های هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود، که HSV نوع ۱ و نوع ۲ آن را فراهم می‌کنند.

علائم آنسفالیت در بزرگسالان

علائم آنسفالیت مغزی در بزرگسالان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. تب: افزایش دمای بدن به طور ناگهانی.
2. سردرد: درد شدید یا فشار در مناطق مختلف سر.
3. استفراغ: احساس تهوع و استفراغ مکرر.
4. گرفتگی گردن: سختی و تنگی در حرکت گردن.
5. بی‌حالی: احساس خستگی و ضعف عمومی بدن.
6. کمبود هوشیاری: کاهش قابل توجه در تمرکز و هوشیاری.
7. توهم: احساسات و تصورات غیر واقعی.
8. حرکات کند: کندی و کاهش فعالیت حرکتی.
9. کما: از دست دادن وضعیت هوشیاری و واکنش به محیط.
10. تشنج: تغییرات ناگهانی در فعالیت عضلات بدن.
11. تحریک‌پذیری: حساسیت بیش از حد به تحریکات خارجی مانند نور یا صدا.

این علائم ممکن است با شدت متفاوتی در افراد مختلف ظاهر شود و در صورت مشاهده هر یک از این علائم، حتماً به پزشک مراجعه و مورد بررسی و درمان قرار گیرید.

علائم آنسفالیت در نوزادان

علائم آنسفالیت مغزی در نوزادان ممکن است متفاوت باشد و برخی از علائم آن عبارتند از:

1. خوابیدن زیاد یا بی‌حالی: نوزاد دچار خوابیدن زیاد و بی‌حالی می‌شود و فعالیت‌های عادی خود را انجام نمی‌دهد.

2. تغییر در الگوی خواب: نوزاد ممکن است بیش از حد خوابیده یا بیخواب شود و الگوی خواب آن تغییر کند.

3. تغییر در رفتار: تغییرات در رفتار نوزاد مانند بی‌توجهی، بی‌حالی یا بی‌خوابی ممکن است مشاهده شود.

4. اختلال در تغذیه: نوزاد ممکن است علاقه به تغذیه کمتری داشته باشد و یا تغییرات در الگوی تغذیه خود را نشان دهد.

5. تب: افزایش دمای بدن بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد.

6. استفراغ و علائم گوارشی: نوزاد ممکن است استفراغ، تهوع، یا دل‌زدگی داشته باشد.

7. بی‌حالی و ضعف عمومی: نوزاد دچار بی‌حالی و ضعف عمومی می‌شود و فعالیت‌های معمولی خود را انجام نمی‌دهد.

8. تشنج: نشانه‌های تشنج مانند تغییرات در حرکات بدن و لرزش‌ها ممکن است ظاهر شود.

هرگونه تغییر در رفتار و وضعیت سلامتی نوزاد، به ویزیت پزشکی فوری نیاز دارد تا علت آن بررسی و درمان شود.

چه عواملی باعث بروز آنسفالیت می‌شوند؟

بسیاری از ویروس‌ها می‌توانند منجر به آنسفالیت مغزی شوند. این عوامل را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: ویروس‌های رایج، ویروس‌های کودکی، و آربوویروسها.

۱. ویروس‌های رایج: این گروه شامل ویروس‌هایی مانند ویروس تبخال، اوریون، ویروس اپشتین-بار، ویروس هرپس و سیتومگالوویروس است.

۲. ویروس‌های کودکی: ویروس‌هایی که در دوران کودکی شایع‌تر هستند از جمله علت‌های آنسفالیت مغزی محسوب می‌شوند؛ این شامل ویروس آبله مرغان، سرخک و سرخجه است.

۳. آربوویروسها: این گروه شامل ویروس‌هایی است که توسط حشرات نظیر پشه و کنه منتقل می‌شوند و می‌توانند عامل ابتلا به بیماری آنسفالیت باشند.

آنسفالیت مغزی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص آنسفالیت نیازمند مجموعه‌ای از آزمایشات و بررسی‌های پزشکی است. پزشک ممکن است عوارض و نشانه‌های بیماری را بررسی کرده و سپس تست‌هایی را انجام دهد. این آزمایشات می‌توانند شامل نمونه‌برداری از مایع نخاع، اسکن مغز (سی‌تی اسکن و ام‌آرآی)، الکتروانسفالوگرافی، آزمایش خون و نمونه‌برداری از بافت مغز باشند.

آنسفالیت مغزی چگونه درمان می‌شود؟

درمان آنسفالیت مغزی بستگی به علت ایجاد کننده آن دارد. اگر آنسفالیت ناشی از عفونت ویروسی مانند تبخال باشد، داروهای ضد ویروسی ممکن است موثر باشند. اما برای بیماری‌هایی که عفونت ویروسی نیستند، این داروها تأثیری ندارند.
علاوه بر این، درمان آنسفالیت شامل استراحت، حمام‌های آب گرم، داروهای ضد درد، کورتیکواستروئیدها (برای کاهش التهاب مغز)، ماسک‌های استنشاقی (برای کمک به تنفس)، داروهای ضد تشنج و آرام‌بخش (برای کاهش بی‌قراری و تحریک‌پذیری) می‌شود.

در شرایط خاص، پزشکان ممکن است از روش‌های درمانی زیر برای مداخله در بیماری آنسفالیت استفاده کنند:

بستری در بیمارستان:
در صورتی که فرد بیمار از تورم مغزی یا تشنج رنج ببرد، نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد تا مراحل درمانی لازم انجام شود. در غیر اینصورت، ممکن است بیمار با استفاده از داروها و استراحت در خانه درمان شود.

فیزیوتراپی:
این روش برای بهبود قدرت، هماهنگی، تعادل و انعطاف‌پذیری اندام‌های بدن به کار می‌رود.

کاردرمانی:
کاردرمانی به مشکلاتی کمک می‌کند که فرد در انجام کارهای روزمره با آن‌ها مواجه است.

گفتاردرمانی:
این روش برای کمک به ترمیم و کنترل عضلات لازم برای صحبت کردن استفاده می‌شود.

روان‌درمانی:
روان‌درمانی برای کمک به مشکلات روحی، اختلالات روانی و تغییرات شخصیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عوارض بیماری آنسفالیت چیست؟

عوارض بیماری آنسفالیت مغزی می‌تواند شامل مواردی نظیر تشنج، از دست دادن حافظه، تغییرات در شخصیت و… باشد. افرادی که علائم شبیه به کما را تجربه می‌کنند و به‌طور فوری درمان نمی‌شوند، با خطر آسیب مغزی و حتی مرگ مواجه می‌شوند.

آیا می‌توان از آنسفالیت مغزی جلوگیری کرد؟

هرچند آنسفالیت مغزی همیشه قابل پیشگیری نیست، اما برخی از اقدامات می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. به عنوان مثال، واکسیناسیون علیه ویروس‌هایی که می‌توانند آنسفالیت را ایجاد کنند، می‌تواند موثر باشد. واکسینه‌هایی که برای محافظت در برابر ویروس‌های از جمله تبخال، سرخک و سرخجه وجود دارند، می‌توانند در کاهش خطر ابتلا به آنسفالیت مؤثر باشند. همچنین، در مناطقی که پشه‌ها یا کنه‌ها شایع هستند، استفاده از محافظت‌های دافع حشرات می‌تواند کمک کند.

آدرس دکتر بختوری بهترین متخصص مغز و اعصاب

آدرس مطب:
– خیابان ولی عصر، سه راه توانیر، روبروی بیمارستان دی، ساختمان پزشکان دی، طبقه ۱۰، واحد D.

کلینیک بیمارستان خاتم الانبیاء:
– خیابان ولیعصر، بالاتر از میدان ونک، خیابان رشید یاسمی، بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی خاتم الانبیاء (ص)، ساختمان علوم اعصاب، طبقه اول.

تلفن مطب:
– 021-88675360

واتساپ پشتیبان:
– 09351874506

این مکان‌ها با توجه به واقع شدن در موقعیت‌های مرکزی و دسترسی آسان، برای راحتی بیماران و امکان ارتباط سریع و آسان با دکتر مهرداد حسین زاده بختوری بهترین متخصص مغز و اعصاب، به خوبی منتخب شده‌اند. از این طریق، بیماران می‌توانند با تماس یا ارسال پیام، وقت ملاقات یا مشاوره را دریافت و از خدمات تخصصی و حرفه‌ای این متخصص بهره‌مند شوند.

“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”