preloader
انواع روش های جراحی قاعده جمجمه چیست

انواع روش های جراحی قاعده جمجمه چیست

  • خانه
  • -
  • جراحی مغز و اعصاب
  • -
  • انواع روش های جراحی قاعده جمجمه چیست
انواع روش های جراحی قاعده جمجمه چیست
  • جمجمه شامل استخوان ها و غضروف هایی است که صورت و مغز را احاطه کرده است. قاعده جمجمه یک منطقه پیچیده در قسمت تحتانی جمجمه است که دهانه های مختلفی دارد. این روزنه ها محل عبور طناب نخاعی، اعصاب و رگ های خونی است. بروز علائم مختلفی، نشانه وجود مشکل در این ناحیه است که از طریق روش های جراحی قاعده جمجمه، قابل درمان هستند. علائمی مثل سردرد، سرگیجه، درد یا ضعف در ناحیه صورت، اختلالات هورمونی، مشکلات بینایی و شنوایی و یا عفونت های مکرر سینوسی می تواند نشانه وجود تومور در این ناحیه باشد.

    تومور مغزی دلیلی برای انجام انواع روش های جراحی قاعده جمجمه

    جراحی قاعده جمجمه به چه دلایلی انجام می‌شود؟

    جراحی قاعده جمجمه می تواند به دلایل متعددی انجام گیرد. این دلایل را در می توان در 3 مورد کلی برداشتن توده های سرطانی، برداشتن توده های غیر سرطانی و درمان ناهنجاری های زیر مغز مورد بررسی قرار داد. بر اساس مشکلی که به وجود آمده، یکی از روش های جراحی قاعده جمجمه  اجرا می‌شود.    

    • کیست هایی که از بدو تولد در مغز ایجاد شده‌اند
    • عفونت
    • تومورهای هیپوفیز
    • مننژیوم که تومورهای غیر سرطانی هستند و قسمتی از بافت مغز را پوشانده و رشد می کنند.
    • کوردوما که یک تومور استخوانی است و سرعت رشد آن آهسته است.
    • نورالرژی سه قلو که باعث درد شدید در یک سمت صورت می شود
    • کرانیوفارنژیوم که در نزدیکی هیپوفیز رشد می کند
    • کرانیوسینوستز که در جمجمه نوزاد ایجاد می شود و استخوان های جمجمه بسته شده و در رشد مغز و شکل جمجمه، مشکلاتی را موجب می شوند.
    • فیستول مایع نخاعی
    • آنوریسم مغزی که یک قسمت ضعیف و برآمده در یکی از رگ های خونی مغز است.
    • ناهنجاری هایی که در شریانهای وریدی دیده می شود و به صورت غیر طبیعی به هم متصل می‌شوند.

    انواع روش های جراحی قاعده جمجمه

    با توجه به نوع رشد تومور و مشکلاتی که در جمجمه به وجود آمده است، از دو روش برای انجام جراحی قاعده جمجمه استفاده می شود.

    1. جراحی قاعده جمجمه با آندوسکوپی
    2. جراحی قاعده جمجمه با روش باز
    جراحی آنوریسم مغزی چگونه انجام می‌شود

    آندوسکوپی یکی از انواع روش های جراحی قاعده جمجمه

    جراحی قاعده جمجمه با کمک آندوسکوپی

    جراحی از طریق آندوسکوپی که مدل کم تهاجمی است، بدون ایجاد برش های بزرگ روی سر، انجام می‌گیرد. به همین دلیل عوارض کمتری دارد. در این روش جدید و مدرن، با ایجاد یک سوراخ کوچک در داخل بینی و وارد کردن لوله نازک و نورانی آندوسکوپ، تومور خارج می‌شود. گاهی در زمان جراحی، متخصص رادیولوژی نیز حضور دارد و با گرفتن عکس MRI، جراح را از حذف کامل تومور، مطمئن می‌سازد.

    در اکثر موارد، تومور هایی که در اطراف چشم، بینی و غده هیپوفیز هستند، از طریق جراحی آندوسکوپی خارج می‌شوند.

    جراحی قاعده جمجمه باز در اتاق عمل

    جراحی قاعده جمجمه با روش باز

    در جراحی باز که روش سنتی جراحی محسوب می‌شود، برش هایی در صورت و جمجمه ایجاد می‌شود. ممکن است برای دسترسی به تومور، قسمت هایی از استخوان جمجمه برداشته شوند.

    در مواردی که تومور بزرگ باشد، به اندام های حیاتی چسبیده باشد و یا خونریزی اتفاق افتاده باشد، نمی توان از روش های آندوسکوپی استفاده کرد. همچنین استفاده از پروتز نیز از طریق آندوسکوپی نیز می تواند غیرممکن باشد. به همین دلیل در این موارد از جراحی باز استفاده می شود.

    در بین روش های جراحی قاعده جمجمه، جراحی باز قاعده جمجمه نسبت به روش آندوسکوپی بیشتر طول می کشد و می‌تواند خطرات بیشتری داشته باشد.

    پرتو درمانی از انواع روش های جراحی قاعده جمجمه

    روش های تکمیلی درمانی قاعده جمجمه

    در برخی موارد، پس از جراحی باز و یا آندوسکوپی، از درمان های دیگری برای ادامه روند درمان کامل استفاده می‌شود. روش هایی مثل:

    • شیمی درمانی که شامل تزریق دارو برای درمان توده های سرطانی است یکی از  روش هاا
    • پرتو درمانی که نوعی درمان با استفاده از اشعه ایکس است و زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که خارج کردن کامل تومور ممکن نیست و برای کنترل رشد بیشتر آن از پرتو درمانی کمک می گیرند.
    • چاقوی گاما یا گاما نایف، نوع خاصی از پرتو درمانی است و تومور را هدف دقیق پرتو های اشعه ایکس قرار داده و از رشد آن جلوگیری می کنند.
    • درمان پرتو پروتون که برای استفاده از اشعه ایکس با دقت و دوز بیشتر طراحی شده است.
    • ذرات درمانی که به عنوان جدیدترین روش رادیوتراپی شناخته می شود و از ذرات پر انرژی که عوارض جانبی کمتری دارند، استفاده می کند.
    • درمان غدد درون ریز که با استفاده از داروهای کنترل هورمون ها صورت می گیرد.
    • ایمونوتراپی که با افزایش توانایی سیستم ایمنی بدن، سلول های سرطانی را نابود می‌کند.
    ارتباط سکته مغزی و کرونا

    عکس نحوه ابتلا به مننژیت پس از جراحی مغز

    عوارض جراحی قاعده جمجمه

    قاعده جمجمه محل قرارگیری عروق عصبی حساسی است و در صورتی که آسیبی به آن ها وارد شود، می‌تواند عوارض جدی برای بیمار داشته باشد و حواس پنجگانه بیمار و یا اندام های حرکتی را مختل کند. مهمترین عوارض مشاهده شده، شامل این موارد می‌شود.

    • نشت مایع مغزی نخاعی یا CSF که به دلیل شکسته شدن لایه دورال قاعده جمجمه و عنکبوتيه زیرین مشاهده می‌شود.
    • عفونت در مننژ ها و مبتلا شدن بیمار به مننژیت.
    • سکته مغزی.
    • اختلال در بینایی.
    • رینوسینوزیت مزمن که به عنوان یک عارضه تاخیری شناخته می‌شود.
    • ناهنجاری های الکترولیت که به واسطه دستکاری عصب های هیپوفیز ایجاد می‌شود.
    • مننژوسل.

    بیشتر بخوانید: عوارض جراحی قاعده جمجمه و مراقبت های بعد از آن

    پزشکی در حال جراحی قاعده جمجمه

    مراقبت های بعد از انجام جراحی قاعده جمجمه

    • اگر برش در دهان باشد، از مسواک زدن دندان ها، به خصوص در ناحیه برش خورده، پرهیز کنید. بخیه ها پس از مدتی حل خواهند شد.
    • اگر در زیر ابرو برش دارید، برای 5 روز آن را کاملا خشک نگهدارید. اگر دوش گرفتید، مانع تماس این قسمت با آب شوید.
    • در هنگام خوابیدن، سر را روی دو بالش قرار دهید، تا احتمال خونریزی و بسته شدن بینی کاهش یابد. ممکن است برای شما دستگاه CPAP تجویز شده باشد، اما تا زمانی که پزشک آن را ضروری ندانسته، بهتر است از دستگاه استفاده نکنید. سعی کنید روی یک صندلی که تکیه گاه مناسب دارد، بخوابید و سر را بالا بگیرید.
    • در هفته اول بعد از جراحی، سعی کنید فعالیت های خود را تا جای ممکن به حداقل برسانید و فعالیت های سبک انجام دهید. پیشنهاد می شود در چند روز اول پس از جراحی که احساس خستگی می کنید، استراحت کنید. از خم شدن، زور زدن، بلند کردن وسائل و دمیدن در بینی اجتناب کنید. برای عطسه کردن، دهان خود را باز کنید.
    • در دو روز اول پس از جراحی، خونریزی از بینی و پشت گلو طبیعی است. البته خونریزی در حد قطره است و در صورت بیشتر بودن، با پزشک خود مطرح کنید.
    • از رانندگی تا 24 ساعت بعد از دریافت داروهای بیهوشی اجتناب کنید. اگر داروهای مسکن استفاده می کنید، بهتر است رانندگی نکنید. این داروها می تواند تمرکز شما را مختل کنند.
    • تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده، داروهایی که خون را رقیق می کنند، استفاده نکنید. از فراورده های هایی که آسپیرین دارند، مصرف نکنید. اسپری داخل بینی، غیر از موارد تجویز شده توسط پزشک، استفاده نکنید.
    • پس از انجام هر کدام از روش های جراحی قاعده جمجمه، برای دردهای کم تا حد متوسط، می توانید از استامینوفن بدون نسخه پزشک استفاده کنید. ایبوپروفن، مسکن مناسبی برای این دوران نیست. برای دردهای شدیدتر حتما از نسخه پزشک پیروی کنید.
    • برای جلوگیری از عفونت در محل جراحی، برای 7 الی 10 روز آنتی بیوتیک تجویز می شود. مصرف آن را طبق نسخه پزشک ادامه دهید.
    • از محل زخم مراقبت کنید و بهداشت آن را رعایت کنید.
    • از مالیدن لوازم آرایشی و بهداشتی بدون اجازه پزشک روی محل زخم اجتناب کنید.
    • از شنا در استخر و دریا خودداری کنید.
    • مسافرت در مسافت های طولانی می‌تواند عوارض داشته باشد، فلذا سعی کنید استراحت کنید.
    انواع عمل جراحی تومور مغزی

    بی خوابی از عوارض بعد از جراحی قاعده جمجمه

    چند نکته درباره علائم پس از جراحی قاعده جمجمه

    این موارد در هفته اول پس از هر کدام از انواع روش های جراحی قاعده جمجمه، طبیعی است و قسمتی از روند بهبود محسوب می شود. در صورت ادامه پیدا کردن هر یک از این موارد، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید.

    • اختلال در خواب
    • سر درد
    • درد در صورت
    • احتقان بینی
    • پر شدن بینی

    در صورتی که هر کدام از این موارد را مشاهده کردید، بلافاصله با جراح خود تماس بگیرید.

    • درد یا تورم در چشم و تغییر بینایی
    • خارج شدن مایع شفاف از بینی
    • تب کردن
    • سردرد شدید
    • سفت شدن گردن
    • مشاهده خون قرمز روشن برای مدت طولانی
    • لخته شدن خون در دهان و بینی

    تقریبا یک هفته پس از جراحی، پزشک شما را معاینه می کند. ویزیت های بعد از جراحی را جدی بگیرید و پیگیری کنید.

    سخن پایانی

    روش های جراحی قاعده جمجمه با توجه به هر مورد به صورت مجزا تعیین می‌شود. با توجه به حساس بودن این ناحیه و جراحی آن، مشورت با یک متخصص مغز و اعصاب اهمیت زیادی دارد. در صورت نیاز می‌توانید با دکتر مهرداد حسین زاده بختوری، متخصص جراحی مغز و اعصاب، برای دریافت اطلاعات بیشتر تماس بگیرید.

    سوالات متداول

    • آیا تنها راه درمان تومور قاعده جمجمه جراحی است؟

    این سوال پاسخ قطعی ندارد، زیرا محل تومور در مغز و اندازه و شدت بیماری تعیین کننده روش درمان است.

    منابع: hopkinsmedicine , stanfordhealthcare

    دکتر بختوری

    میانگین امتیازات ۴ از ۵
    از مجموع ۳ رای

    ارسال دیدگاه

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    ده + 15 =