مهمترین نشانه ها و علائم تومور مغز

تومور مغزی، توده یا رشد سلول های غیر طبیعی در مغز است. انواع مختلفی از تومورهای مغزی وجود دارد. برخی از آنها غیر سرطانی (خوش خیم) و برخی از تومورهای مغزی سرطانی (بدخیم) هستند. تومورهای مغزی می توانند به عنوان تومورهای مغزی اولیه، از مغز شما شروع شوند، یا می تواند در قسمت های دیگر بدن شروع شود و به عنوان تومورهای مغزی ثانویه (متاستاتیک) به مغز گسترش یابد که دارای علائم تومور مغز مشخصی خواهد بود.

سرعت رشد تومور مغزی می تواند بسیار متفاوت باشد. محل تومور مغزی تعیین می‌کند که چگونه بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر می گذارد. ضمن آنکه گزینه های درمان تومور مغزی به نوع تومور مغزی و همچنین اندازه و محل آن بستگی دارد. بنابراین، اگر علائم تومور مغز را در خود دارید، حتما به جراح تومور مغز مراجعه کنید.

تومور مغز چیست؟

تومور مغزی رشد غیرطبیعی یا توده سلولی در داخل یا اطراف مغز است. به آن تومور سیستم عصبی مرکزی نیز می گویند. تومورهای مغزی به صورت بدخیم یا خوش خیم شکل می گیرند و سرعت رشد در هر یک می تواند متفاوت باشد.

علائم تومور مغز نیز در هر یک به شکلی متفاوت نمایان می شود. اما باید گفت که تنها حدود یک سوم تومورهای مغزی، سرطانی هستند. پزشکان تومورهای مغز و سیستم عصبی مرکزی را بر اساس محل تشکیل و نوع سلول‌ هایی که درگیر می‌کنند، طبقه‌بندی خواهند کرد.

انواع تومور مغزی

تومورهای مغزی که معمولاً با علائم تومور مغز خوش خیم همراه هستند عبارتند از:

نوروم آکوستیک

این تومورها روی عصب دهلیزی (عصبی که از گوش داخلی به مغز منتهی می شود) ایجاد می گردد. به نوروم های آکوستیک، شوانوم دهلیزی نیز گفته می شود.

گانگلیوسیتوم

این تومورهای سیستم عصبی مرکزی در نورون ها (سلول های عصبی) تشکیل می شوند. که با علائم تومور مغز خاص به خود، مشاهده خواهند شد.

مننژیوم

اینها شایع ترین نوع تومورهای اولیه مغزی هستند. مننژیوم به کندی رشد می کند. آنها در مننژها، لایه های بافتی که از مغز و نخاع محافظت می کنند، تشکیل می شوند. در موارد نادر، مننژیوم می تواند بدخیم باشد که لازم است در مراجعه به پزشک، علائم تومور مغز را بررسی نمود.

پینهوسیتوم

این تومورهای با رشد آهسته در غده صنوبری که در اعماق مغز قرار دارد و هورمون ملاتونین ترشح می‌کند، تشکیل می‌شوند.

آدنوم هیپوفیز

این تومورها که با علائم تومور مغز متفاوتی ظاهر می شوند، در غده هیپوفیز که در پایه مغز قرار دارد تشکیل می‌گردند. غده هیپوفیز هورمون های بدن را می سازد و کنترل می‌کند. باید اشاره کنیم که آدنوم هیپوفیز معمولاً بسیار کوچک است.

کوردوما

این تومورهای با رشد آهسته معمولاً از پایه جمجمه و قسمت پایین ستون فقرات شروع می شوند. آنها اغلب خوش خیم هستند و علائم تومور مغز خاص خود را دارند.

علت خطرناک بودن تومور مغز

اگر تومورهای مغزی به اندازه کافی بزرگ شوند که بر روی اعصاب، عروق خونی و بافت اطراف فشار بیاورند، می توانند بر عملکرد مغز تأثیر بگذارند. نتیجه پس از رویت علائم تومور مغز و معاینه فرد با عواملی مانند نوع، درجه و محل تومور تعیین می شود.

پزشکان هر سال تومور مغزی را در سرتاسر دنیا تشخیص می دهند. از این تومورها، تقریبا دو سوم، تومور خوش خیم و باقی بدخیم هستند. اما چه کسانی بیشتر تحت تاثیر تومورهای مغزی هستند؟ در پاسخ باید گفت که تومورهای مغزی در مردان بیشتر از زنان رخ می دهد.

اگرچه علائم تومور مغز بیشتر در بین افراد مسن شایع است، اما می توانند در هر سنی ایجاد شوند. این نکته را باید توجه داشت که یکی از عوامل اصلی در مرگ ناشی از سرطان در نوجوانان، تومورهای مغزی هستند.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره تومور مغزی

مهمترین علائم تومور مغز

افراد مبتلا به تومور مغزی ممکن است نشانه های زیر را تجربه کنند. این نشانه ها به گونه ای است که تنها شخصی که در حال تجربه آن است، قادر است آن را شناسایی کرده و وصف نماید. مواردی مانند خستگی، حالت تهوع یا درد که از نشانه های تومور  خواهند بود.

همچنین علائمی وجود دارد که می توان آن را شناسایی و اندازه گیری کرد که شامل تب، بثورات پوستی یا افزایش نبض است. علائم و نشانه ها با هم می توانند به توصیف یک مشکل پزشکی کمک کنند. گاهی اوقات، افراد مبتلا به تومور مغزی، هیچ یک از علائم را ندارند یا یک علامت ممکن است یک وضعیت پزشکی باشد که تومور تشخیص داده نمی‌شود.

علائم می تواند عمومی یا اختصاصی باشد. یک علامت کلی در اثر فشار تومور بر روی مغز یا نخاع ایجاد می شود. علائم خاص زمانی ایجاد می شوند که قسمت خاصی از مغز به دلیل تومور خوب کار نمی کند. برای بسیاری از افراد مبتلا به تومور مغزی، زمانی که پس از تجربه مشکلی مانند سردرد یا تغییرات دیگر به پزشک مراجعه کردند، نشانه های تومور تشخیص داده می شود.

علائم عمومی تومور مغز

نشانه های عمومی که به تشخیص نوع تومور کمک می کند، شامل موارد ذیل است.

سردرد

سر درد ممکن است شدید باشد و با فعالیت یا در اوایل صبح بدتر شود.

تشنج

ممکن است هر فردی در طول عمر خود، تجربه نوعی از تشنج را داشته باشد. برخی داروها می توانند به پیشگیری یا کنترل آنها کمک کنند. تشنج حرکتی، حرکات غیرارادی ناگهانی ماهیچه های فرد است. در علائم تومور مغز ، نوع میوکلونیک، شامل انقباضات عضلانی منفرد یا چندگانه و اسپاسم می شود.

در نوع تونیک کلونیک، از دست دادن هوشیاری و به دنبال آن انقباض و شل شدن عضلات اتفاق می افتد که می تواند از دست دادن کنترل عملکردهای بدن، مانند از دست دادن کنترل مثانه روی دهد. همچنین، در علائم تومور مغز، این احتمال وجود دارد که یک دوره کوتاه 30 ثانیه‌ای بدون تنفس باشد و پوست فرد سایه‌ای از آبی، بنفش، خاکستری، سفید یا سبز شود.

پس از این نوع تشنج، فرد ممکن است خواب آلود باشد و سردرد، گیجی، ضعف، بی حسی و درد عضلات را تجربه کند. ضمن آنکه احتمال دارد تغییر در حس، بینایی، بویایی و یا شنوایی بدون از دست دادن هوشیاری رخ دهد.

نشانه های دیگر تومور مغز

از دیگر علائم تومور مغز می توان به از دست دادن تعادل و مشکل در مهارت های حرکتی ظریف با تومور در مخچه اشاره کرد. تغییرات در قضاوت، از جمله از دست دادن ابتکار عمل، کندی و ضعف یا فلج عضلانی با تومور در لوب فرونتال مغز همراه است.

از دست دادن کامل یا جزئی بینایی به دلیل وجود تومور در لوب پس سری یا لوب تمپورال مخ ایجاد می شود. همچنین تغییرات در گفتار، شنوایی، حافظه یا حالت عاطفی مانند پرخاشگری و مشکلات در درک یا بازیابی کلمات می تواند از یک تومور در لوب پیشانی و گیجگاهی مخ ایجاد شود.

تغییر ادراک لمس یا فشار، ضعف بازو یا پا در یک طرف بدن، یا گیجی در سمت چپ و راست بدن با تومور در لوب فرونتال یا جداری مغز مرتبط است. ناتوانی در نگاه کردن به بالا نیز در علائم تومور مغز است که می تواند ناشی از تومور غده صنوبری باشد.

مشکل در بلع، ضعف یا بی حسی صورت، یا دوبینی از علائم تومور در ساقه مغز است. تغییرات بینایی، از جمله از دست دادن بخشی از بینایی یا دوبینی، می تواند ناشی از تومور در لوب تمپورال، لوب پس سری یا ساقه مغز باشد.

اگر در مورد تغییراتی که تجربه می کنید نگران هستید، لطفاً با پزشک خود در خصوص علائم تومور مغز صحبت کنید. پزشک از شما می پرسد که چه مدت و چند وقت یکبار علائم را تجربه کرده اید. اگر تومور مغزی تشخیص داده شود، تسکین علائم تومور مغز، بخش مهمی از مراقبت و درمان شما خواهد بود.

این به عنوان مراقبت حمایتی شناخته می شود که به طور معمول، بلافاصله پس از آن که بیماری تشخیص داده شد، آغاز شده و تا درمان کامل، ادامه خواهد داشت. مطمئن شوید که با تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد علائم تومور مغز که تجربه می کنید، از جمله علائم جدید یا تغییر علائم، صحبت کنید.

علائم تومور مغزی خوش خیم

علائم غیر سرطانی به بزرگی آن و محل قرارگیری آن در مغز بستگی دارد. برخی از تومورهایی که دارای رشد آهسته هستند، ممکن است در ابتدا هیچ علامت واضحی ایجاد نکنند. نشانه های رایج عبارتند از:

• سردردهای جدید و مداوم
• تشنج (حملات صرعی)
• احساس بیماری و خواب آلودگی مداوم
• تغییرات رفتاری و یا ذهنی همچون تغییر شخصیت
• ضعف یا فلج، مشکلات بینایی یا مشکلات گفتاری

علائم تومور مغزی بدخیم

نشانه ها علائم تومور مغز از نوع بدخیم، تفاوت زیادی دارد و اندازه، محل و سرعت رشد تومور بستگی دارد. نشانه های عمومی در تومور مغزی بدخیم نیز شامل موارد زیر است:

• تغییر شخصیت یا رفتار
• مشکل در تعادل و تشنج
• مشکلات گفتاری و شنوانی
• احساس خستگی بسیار
• سردرگمی در مسائل روزمره
• مشکل در تصمیم گیری
• شدت یافتن مداوم سردردها
• حالت تهوع یا استفراغ بی دلیل
• ناتوانی در پیروی از دستورات ساده
• شروع جدید یا تغییر در الگوی سردرد
• مشکلات بینایی، مانند تاری دید، دوبینی
• از بین رفتن به مرور حرکت و حس در دست و پا

 

نتیجه

در این مقاله شایع ترین و مهم ترین علائم تومور مغز را بیان کردیم و دانستیم که علائم تومور مغزی خوش خیم با بدخیم چه تفاوت هایی دارند. در صورت مشاهده هرگونه علائم گفته شده هیچگاه خودسرانه درمان یا راهکاری را انجام ندهید و به متخصص و جراح مراجعه نمایید.

سوالات متداول

• علائم تومور مغزی را می‌توان در آزمایش خون تشخیص داد؟

خیر، بهترین روش برای تشخیص تومور مغزی انجام MRI می‌باشد و آزمایش خون کمک چندانی نمی‌کند.

• آیا خون دماغ شدن مکرر نشانه وجود تومور مغزی است؟

لزوما اینطور نیست و خون دماغ شدن مکرر می‌تواند نشانه بیماری های دیگر مانند هموفیلی باشد. برای تشخیص باید آزمایش های لازم توسط متخصص انجام شود.

منابع: mayoclinic , cancer

دکتر بختوری