انواع روش های جراحی تومور مغزی
تومور مغزی با چه روش هایی شناسایی می شود؟ روش های جراحی تومور مغزی کدامند؟
تومور مغزی مجموعه ای از سلول هایی با رشد غیر طبیعی می باشد که در بخش های مختلف مغز بروز پیدا می کند. از آنجایی که مغز توسط جمجمه ای سفت و محکم در بر گرفته شده است، جراحی تومور مغزی نیز ممکن است کمی مشکل به نظر برسد. روش های مختلفی برای جراحی تومور مغزی وجود دارد که پزشک جراح تومور مغز پس از شناسایی نوع تومور، بهترین آن ها را انتخاب می کند.
پس از شناسایی تومور مغزی، جمعی از پزشکان، پرستاران، داروسازان، متخصصین تغذیه و … دست به دست هم می دهند تا یک برنامه درمانی مناسب با نوع تومور بیمار تنظیم کنند. تیم درمانی شما از روش های درمانی مختلفی استفاده می کند تا تومور را به بهترین شکل درمان کند. برنامه ای که این تیم برای شما می چیند شامل درمان و از بین بردن خود تومور و همچنین از بین بردن علائم و عوارض آن است. روش های جراحی تومور مغزی متفاوت هستند و انتخاب روش درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله نوع، اندازه و محل قرار گیری تومور، عوارض جانبی آن و میزان سلامتی بیمار. اگر تومور در بخش حیاتی مغز قرار گرفته باشد و یا اینکه گسترش یافته باشد و سایر بخش ها را نیز آلوده کرده باشد، روش های درمانی متفاوتی اعمال می شود.
عمل جراحی
اولین قدم برای درمان تومور، عمل جراحی می باشد. جراحی تومور به این معنا است که تومور را از بافت های سالم مغز جدا می کنند و آن را خارج می کنند. روش های جراحی تومور مغزی بستگی به نوع تومور دارند. برای تومور های خفیف و کوچک، عمل جراحی بهترین راه درمان است و پس از جراحی ممکن است بسیاری از علائم بیمار از بین روند و سلامت کلی بیمار افزایش یابد. عمل جراحی باعث می شود که فرد به سایر درمان ها پاسخ بهتری دهد.
عمل جراحی تومور توسط جراح مغز و اعصاب انجام می شود. تا به امروز پیشرفت های زیادی در زمینه عمل جراحی تومور مغزی ایجاد شده است که در آن ها از روش های مختلفی مانند نوار مغزی، تصویر برداری و رنگ های فلورسنت برای شناسایی تومور استفاده می شود.
پرتو درمانی
در روش پرتو درمانی از اشعه ایکس یا سایر پرتو ها استفاده می شود تا سلول های تومور به طور کامل از بین روند. کاربرد پرتو درمانی برای کاهش سلول های توموری و متوقف کردن رشد آن ها می باشد. این روش درمانی باید پس از انجام یکی از روش های جراحی تومور مغزی انجام شود و معمولاً همراه با شیمی درمانی می باشد.
شایع ترین روش پرتو درمانی، پرتو درمانی خارجی می باشد و به این صورت است که پرتو ها از یک دستگاه در خارج از بدن به تومور تابیده می شوند. روش دیگر پرتو درمانی را پرتو درمانی داخلی یا براکی تراپی می گویند و در این روش از ایمپلنت استفاده می شود. پس از انجام مناسب ترین روش های جراحی تومور مغزی، پزشک برای شما تعیین می کند که چه نوع پرتو درمانی انجام دهید و تعداد جلسات این درمان چقدر باشد. برای این که بهترین نتیجه را بگیرید، برنامه پرتو درمانی خود را سر وقت انجام دهید.
پرتو درمانی ممکن است دارای عوارض جانبی کوتاه مدتی باشد؛ از جمله مشکلات عصبی، مشکلات معده، مشکلات خفیف پوستی، ریزش مو و … . معمولاً این عوارض جانبی پس از تمام شدن دوره پرتو درمانی به طور کامل از بین می روند. انتخاب روش پرتو درمانی به روش های جراحی تومور مغزی بستگی دارد. نکته جالب توجهی که در رابطه با پرتو درمانی وجود دارد این است که برای کودکان کمتر از ۵ سال قابل استفاده نمی باشد؛ چون مغز آن ها در حال رشد می باشد و پرتو درمانی در رشد آن تاثیر می گذارد. عوارض جانبی بلند مدت آن نیز شامل مشکلات هورمونی و حافظه می باشند و میزان بروز آن ها به میزان پرتوی دریافتی بستگی دارد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی، روش استفاده از دارو برای از بین بردن کامل تومور است. این دارو ها از بزرگ شدن و رشد کردن تومور ها جلوگیری می کنند. پس از انجام روش های جراحی تومور مغزی از شیمی درمانی استفاده می شود. یک برنامه شیمی درمانی معمولاً به این صورت است که بیمار باید دارو های مختلفی را در زمان معین مصرف کند. گاهی اوقات فقط یکی از این دارو ها مورد نیاز است، اما گاهی نیز ممکن است ترکیبی از دارو ها برای بیمار تجویز شوند که این مورد نیز بستگی به روش های جراحی تومور مغزی دارد.
عوارض جانبی ک شیمی درمانی برای بیمار ایجاد می کند به بدن فرد، نوع و دوز دارو ها بستگی دارد. این عوارض ممکن است شامل مشکلات گوارشی، اسهال، بی اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ، احساس خستگی و ریزش مو باشند. این عوارض نیز همانند عوارض ناشی از پرتو درمانی، پس از اتمام دوره درمان از بین می روند. برخی از دارو های مخصوص شیمی درمانی ممکن است برای فرد مشکلات کلیوی ایجاد کنند. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی از طریق IV به بیمار مایعات اضافی داده می شود.
راه های شناسایی تومور مغزی برای تعیین روش های جراحی تومور مغزی
اگر مشکوک به تومور مغزی هستید ممکن است پزشک از شما بخواهد تعدادی آزمایش انجام دهید که این آزمایش ها شامل موارد زیر هستند:
معاینه عصبی
در ابتدا ممکن است پزشک یک معاینه عصبی انجام دهد که این معاینه شامل بررسی شنوایی، بینایی، تعادل، هماهنگی و رفلکس بیمار می باشد. اگر در برخی از این بخش ها مشکلات اندکی وجود داشته باشد می تواند نشانگر وجود تومور مغزی باشد.
تست های تصویر برداری
برای انتخاب روش های جراحی تومور مغزی ممکن است بیمار به MRI نیاز پیدا کند که در این آزمایش، تومور های مغزی بهتر نشان داده می شوند. ممکن است پیش از انجام MRI یک رنگ به صورت وریدی به بیمار تزریق شود تا نتیجه MRI بهتر مشخص گردد.
بیوپسی
در روش بیوپسی از بافت غیر طبیعی نمونه برداری می کنند و آن را مورد آزمایش قرار می دهند. در این روش از یک سوزن استفاده می شود و بخشی از تومور مغزی برداشته می شود تا پزشک بتواند آن را بررسی کند.
روش های جراحی تومور مغزی
جراح ممکن است بر اساس نوع و محل قرار گیری تومور مغزی از روش های جراحی متفاوتی استفاده کند. به طور کلی جراحی تومور مغزی را به دو دسته تقسیم می کنند:
کرانیوتومی
شایع ترین روش جراحی تومور مغزی روش کرانیوتومی می باشد. در این روش بیمار به طور کامل بیهوش می شود و در زمان جراحی چیزی احساس نمی کند. در روش کرانیوتومی، جراح بخشی از استخوان جمجمه را برش می دهد و مسیری برای رسیدن به تومور و جراحی آن باز می کند.
نورواندوسکوپی
از این روش برای برداشتن همه یا بخشی از تومور موجود در بطن ها استفاده می شود. حتی می توان از نورواندوسکوپی برای هیدروسفالی نیز استفاده کرد. آندوسکوپ یکی از تجهیزات پزشکی می باشد که متشکل از لوله ای بلند و یک دوربین می باشد. این دوربین به مانیتوری متصل می شود و پزشک از طریق آن می تواند درون بدن بیمار را ببیند. در روش نورواندوسکوپ، جراح سوراخی کوچک روی جمجمه بیمار ایجاد می کند و آندوسکوپ را از طریق آن به داخل سر می فرستد. با کمک قیچی و پنس نیز تومور را خارج می کند.
سخن پایانی
زمانی که فردی دچار تومور مغزی می شود اولین درمانی که برای آن در نظر گرفته می شود، جراحی است. شاید بسیاری از افراد از انجام عمل جراحی ترس داشته باشند، اما باید بدانید که عمل جراحی نه تنها برای شما خطرناک نیست؛ بلکه باعث سلامت شما می شود. در این زمینه جراحان متخصص و کار بلدی هستند، پس جای نگرانی نیست فقط کافی است که به جراح اجازه دهید کار خود را انجام دهد و از تمام صحبت ها و تجویزات او پیروی کنید.