یکی از موثرترین روش‌ها برای جلوگیری از سردرد میگرنی، شناسایی عوامل محرکی است که حملات را ایجاد می‌کنند و تلاش برای اجتناب از آن‌ها. اگر به طور مداوم با علائمی ناتوان‌کننده مانند سردرد، حالت تهوع، سرگیجه، استفراغ، و حساسیت به نور، صدا یا بو مواجه هستید، بهتر است با شناسایی محرک‌هایی مانند استرس، غذاهای خاص، نوشیدنی‌های الکلی، و بوهای قوی، از بروز میگرن جلوگیری کنید.
انواع داروی پیشگیری از سردرد میگرنی
در حال حاضر داروهای متعددی برای پیشگیری از سردرد میگرنی وجود دارد. این داروها می‌توانند:
- به کاهش تعداد دفعات بروز میگرن کمک کنند.
- شدت سردرد را کاهش دهند.
- مدت زمان علائم میگرن را کوتاه کنند.
پزشکان زمانی مصرف این داروها را توصیه می‌کنند که فرد در طول یک ماه، چهار بار یا بیشتر دچار حملات میگرنی شود، داروهای تسکین‌دهنده‌ی معمول دیگر اثرگذار نباشند، یا فرد دچار عوارض جانبی ناشی از داروهای مصرفی شود. در ادامهاین مقاله از دکتر حسین زاده بختوری به معرفی انواع داروهای پیشگیری از میگرن می‌پردازیم.
بیشتر بدانید: نمونه برداری از تومور مغزی
بیشتر بدانید: نمونه برداری از تومور مغزی
داروهای ضدتشنج
گاباپنتین، توپیرامات، و والپروئیک اسید داروهایی هستند که ممکن است برای پیشگیری از سردرد میگرنی تجویز شوند، اما در دوران بارداری مصرف آن‌ها خطرناک است و می‌توانند به جنین آسیب برسانند. همچنین این داروها ممکن است اثربخشی داروهای ضدبارداری هورمونی را نیز کاهش دهند. بنابراین، اگر قصد بارداری دارید یا از روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنید، حتماً با پزشک خود در مورد مصرف این داروها مشورت کنید.
داروهای مسدودکننده بتا
داروهای مسدودکننده بتا (بتا بلاکرها) علاوه بر درمان فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی، به دلایل ناشناخته‌ای در پیشگیری از میگرن نیز مؤثر هستند. این داروها شامل:
- آتنولول
- متوپرولول
- نادولول
- پروپرانولول
- تیمولول
نکته مهم این است که مصرف پروپرانولول برای افرادی که به آسم، بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) یا برخی مشکلات قلبی مبتلا هستند مناسب نیست. همچنین، در افراد مبتلا به دیابت نیز باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود، زیرا می‌تواند بر تنظیم قند خون تأثیر بگذارد.
داروهای ضدافسردگی
این داروها، مانند آمی‌تریپتیلین و ونلافاکسین، با تأثیر بر تنظیم سطح سروتونین در مغز عمل می‌کنند. کاهش سطح سروتونین ممکن است با بروز میگرن مرتبط باشد، به همین دلیل این داروها در مدیریت و پیشگیری از میگرن مؤثر هستند.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که ممکن است تا ۶ هفته طول بکشد تا فواید کامل این داروها در کاهش دفعات و شدت میگرن احساس شود. بنابراین، صبوری و پیگیری مداوم درمان تحت نظر پزشک اهمیت دارد.
بیشتر بدانید: لرزش بدن از داخل
مهارکننده‌های CGRP
CGRP (پپتید وابسته به ژن کلسیتونین) یکی از مولکول‌های کلیدی در بروز سردرد میگرنی است. مهارکننده‌های CGRP نوعی از داروها هستند که با مسدود کردن اثرات این پپتید، از حملات میگرن پیشگیری می‌کنند. این داروها به طور خاص برای پیشگیری از میگرن مورد تأیید قرار گرفته‌اند.
دو نمونه از این مهارکننده‌ها عبارتند از:
- اتوژپانت (Atogepant)
- اپتینزوماب (Eptinezumab)
این داروها معمولاً به عنوان درمان‌های پیشگیرانه به کار می‌روند و برای بیمارانی مناسب هستند که میگرن‌های مزمن و مکرر دارند.
سم بوتولینوم نوع A
در حال حاضر، سم بوتولینوم نوع A به عنوان یک درمان پیشگیرانه برای برخی بزرگسالان مبتلا به میگرن مزمن تأیید شده است. این سم عصبی عضلات را فلج می‌کند، اما دلیل دقیق تأثیر آن در پیشگیری از میگرن هنوز مشخص نیست. با این حال، تحقیقات و تجربه بالینی نشان داده‌اند که برای افرادی که در ۱۵ روز از ماه حداقل ۸ روز دچار میگرن می‌شوند و به حداقل سه روش درمانی دیگر پاسخ نداده‌اند، گزینه‌ای مؤثر است.
این روش به ویژه برای کسانی که میگرن‌های مزمن و شدید دارند مفید شناخته شده است.
داروهای موثر برای پیشگیری از حملات میگرنی مرتبط با قاعدگی
برخی از خانم‌ها در دوره پریودی خود، از ۲ روز قبل تا ۳ روز بعد از شروع قاعدگی، دچار علائم میگرن می‌شوند. از آنجایی که این نوع میگرن معمولاً قابل پیش‌بینی است، می‌توان با استفاده از روش‌های درمانی هورمونی و غیرهورمونی از بروز آن پیشگیری کرد.
درمان‌های غیرهورمونی:
1. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): مانند دیکلوفناک و ناپروکسن که می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند.
2. تریپتان‌ها: این داروها مانند فرواتریپتان با تأثیر بر سطح سروتونین و گشاد کردن عروق مغز، سردرد را تسکین می‌دهند. این داروها باید در زمان شروع علائم میگرن مصرف شوند.
معمولاً داروهای غیرهورمونی ۲ تا ۴ بار در روز، از ۲ روز قبل از شروع پریودی تا پایان خونریزی مصرف می‌شوند.
درمان‌های هورمونی:
1. داروهای ضدبارداری ترکیبی هورمونی: شامل قرص‌های ضدبارداری، چسب‌ها یا حلقه‌های واژینال ترکیبی.
2. داروهای ضدبارداری فقط حاوی پروژسترون: شامل قرص‌ها، ایمپلنت‌ها یا آمپول‌های حاوی پروژسترون.
3. چسب‌ها یا ژل‌های حاوی استروژن: این محصولات از ۳ روز قبل از شروع قاعدگی تا ۷ روز قابل استفاده هستند و ممکن است به کنترل حملات میگرنی کمک کنند.
این روش‌ها می‌توانند به کاهش شدت و دفعات میگرن در دوران پریودی کمک کنند.
یا پیشگیری از ابتلا به میگرن و حملات آن امکانپذیر است؟
پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب با شناسایی محرک‌های میگرن و تجویز داروهای مناسب، می‌تواند به پیشگیری مؤثر از سردرد میگرنی کمک کند. توجه داشته باشید که مصرف مداوم مسکن‌ها برای تسکین میگرن ممکن است در طول زمان اثر خود را از دست بدهد و کارایی لازم را نداشته باشد. همچنین، مسکن‌ها می‌توانند عوارض جانبی زیادی برای سیستم گوارشی ایجاد کنند، بنابراین بهتر است از راهکارهای طولانی‌مدت و داروهای پیشگیری که توسط پزشک تجویز می‌شوند استفاده کنید.
بهترین راهکار برای پیشگیری از سردرد میگرنی چیست؟
بهترین راهکار برای پیشگیری از سردرد میگرنی شامل ترکیبی از تغییر سبک زندگی، شناسایی و اجتناب از محرک‌ها، و استفاده از داروهای پیشگیرانه است. برخی از موثرترین راه‌ها عبارتند از:
1. شناسایی محرک‌ها: عوامل محرک میگرن مانند استرس، کمبود خواب، مصرف برخی غذاها (مثل شکلات، پنیر کهنه)، نوشیدنی‌های الکلی و کافئین، تغییرات هورمونی و بوی شدید را شناسایی کنید و از آن‌ها اجتناب کنید.
2. مدیریت استرس: استرس یکی از اصلی‌ترین عوامل محرک میگرن است. تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و ورزش‌های سبک به کاهش استرس کمک می‌کنند.
3. حفظ الگوی خواب منظم: خواب کافی و با کیفیت و داشتن یک برنامه خواب منظم می‌تواند به پیشگیری از میگرن کمک کند.
4. تغذیه سالم و منظم: خوردن وعده‌های غذایی در زمان‌های منظم و مصرف مواد مغذی می‌تواند از افت قند خون و تحریک سردرد جلوگیری کند. همچنین، مصرف آب کافی نیز اهمیت دارد.
5. ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم باعث بهبود جریان خون و کاهش سطح استرس می‌شود و می‌تواند در کاهش تعداد حملات میگرنی موثر باشد.
6. داروهای پیشگیرانه: اگر میگرن شما به طور مداوم رخ می‌دهد، پزشک ممکن است داروهای پیشگیرانه‌ای مانند بتا بلوکرها، داروهای ضدتشنج، مهارکننده‌های CGRP یا داروهای ضدافسردگی تجویز کند.
7. تنظیم سطح هورمون‌ها: برای زنانی که با میگرن‌های قاعدگی مواجه هستند، ممکن است استفاده از درمان‌های هورمونی مانند استروژن موضعی یا داروهای ضدبارداری مناسب باشد.
این اقدامات در کنار مشاوره با پزشک می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش شدت و تعداد حملات میگرنی کمک کند.
جمع‌بندی
پیشگیری از سردرد میگرنی نیازمند شناسایی محرک‌ها و اجتناب از آن‌ها است. مدیریت استرس، خواب کافی، تغذیه مناسب و ورزش منظم نیز می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش حملات داشته باشد. در برخی موارد، مصرف داروهای پیشگیرانه و تنظیم سطح هورمون‌ها تحت نظر پزشک نیز ضروری است. مهم است که از تسکین مکرر با مسکن‌ها خودداری کنید، زیرا ممکن است اثرات کمتری داشته باشند و عوارض جانبی ایجاد کنند.
“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”