شناسایی کانون صرع برای جراحی بیماری
صرع به چه روش هایی درمان می شود؟ شناسایی کانون صرع چه کمکی به جراحی صرع می کند؟
صرع نوعی اختلال عصبی می باشد که در صورت بروز، مغز فعالیت های غیر طبیعی از خود نشان می دهد که معمولاً این فعالیت ها به صورت تشنج یا از دست رفتن هوشیاری هستند. زنان و مردان به یک اندازه در معرض صرع قرار می گیرند. در بیشتر مواقع این اختلال به کمک دارو ها قابل کنترل است، اما گاهی اوقات به اندازه ای پیشرفت می کند که نسبت به داروها مقاوم می شود؛ در این صورت باید به کمک جراحی آن را کنترل کرد.
به طور کلی صرع را به چهار نوع تقسیم بندی می کنند. هر یک از آن ها علائم و درمان های مختلفی دارند و کانون آن ها نیز با هم متفاوت است؛ به این معنا که روی بخش های متفاوتی از مغز تاثیر می گذارند. برای شناسایی نوع صرع، پزشک باید نوع تشنج و کانون شروع را بررسی کند و بر اساس آن دارو هایی تجویز کند. گاهی اوقات این بیماری نسبت به دارو مقاوم است؛ در این صورت مصرف دارو هیچ تاثیری روی بیمار نخواهد داشت. در این زمان پزشک با شناسایی کانون صرع، جراحی را پیشنهاد می دهد.
صرع کانونی
این نوع از صرع شامل تشنج هایی می باشد که به صورت کانونی و از یک سمت مغز ایجاد می شوند. این نوع را شایع ترین نوع صرع می شناسند و بر اساس منابع، ۶۰ درصد از کل صرع هایی که تاکنون گزارش شده اند از نوع کانونی هستند. شناسایی کانون صرع به شناسایی نوع تشنج کمک می کند. صرع کانونی دارای دو نوع تشنج می باشد. یکی از آن ها تشنج کانونی ساده است. در چنین تشنج هایی بیمار از اتفاقاتی که در اطرافش می افتد با خبر است، اما نمی تواند پاسخ درستی به آن ها بدهد. شایع ترین علائمی که در این تشنج مشاهده می شود، شامل تکان خوردن غیر ارادی عضلات، توهم و اضطراب و بروز احساسات عجیب می باشد.
به کمک شناسایی کانون صرع، نوع دیگری از تشنج های ایجاد شده توسط صرع کانونی شناخته شده اند که تشنج های کانونی پیچیده نام دارند. در زمان بروز این تشنج ها، هوشیاری بیمار دچار تغییراتی می شود اما ممکن است به طور کامل از دست نرود. علائم این نوع از تشنج ها شامل گیجی، خیره شدن به یک نقطه و حرکات تکراری مثل پشت سر هم پلک زدن است.
صرع عمومی
این نوع صرع را به کمک تشنج های عمومی می شناسند. چنین تشنج هایی از دو سمت مغز ایجاد می شوند و در نهایت باعث از دست رفتن هوشیاری و یا اختلال در آن می گردند. طبق گزارشات، ۲۳ تا ۳۵ درصد از بیماران مبتلا به صرع، درگیر صرع عمومی هستند. یکی از انواع تشنج های شناخته شده توسط شناسایی کانون صرع، تشنج غایب است. این تشنج ها بیشتر در کودکان دیده می شوند و حداکثر زمان تشنج ۱۵ ثانیه می باشد که در این زمان کل مغز تحت تاثیر قرار می گیرد. علائم این تشنج شامل از دست رفتن آگاهی، ناتوانی در حرکت، گیجی و انقباض خفیف عضلات است. پس از اتمام این تشنج بیمار چیزی را به خاطر نمی آورد.
تشنج میوکلونیک نیز نوعی از تشنج های صرع عمومی است که با شناسایی کانون صرع قابل تشخیص است. این تشنج ها ممکن است چند ثانیه و یا حتی کمتر به طول بینجامند. ممکن است چندین تشنج میوکلونیک به طور همزمان فرد را درگیر کند، در این زمان معمولاً فرد به طور کامل و یا تا حدی هوشیار است. از علائم آن می توان به احساس شوک الکتریکی اشاره کرد.
تشنج تونیک کلونیک، نوعی تشنج صرع عمومی می باشد که با شناسایی کانون صرع توسط پزشک قابل تشخیص است. دارای علائمی شامل از دست رفتن کامل هوشیاری، احساس سقوط و گریه کردن است. از دیگر علائم آن می توان به سفت شدن عضلات اشاره کرد که به علت فاز تونیک تشنج است، علاوه بر آن ممکن است در این زمان عضلات فرد دچار تکان هایی شود که این مورد به فاز کلونیک بر می گردد.
کانون صرع چیست؟
اکثر حملات صرع با کمک دارو های تجویز شده توسط پزشک قابل کنترل هستند، اما گاهی اوقات ممکن است بیمار به دارو ها پاسخ ندهد. در این صورت گزینه جراحی پیش روی بیمار قرار می گیرد. نکته مهمی که جراح باید در رابطه با جراحی مغز رعایت کند، این است که نباید آسیبی به بافت های سالم وارد کند و باید فقط بخش های آسیب دیده را خارج کند که این کار فقط با شناسایی کانون صرع امکان پذیر است. کانون های صرع محل هایی هستند که بیماری و حملات از آن ها نشات می گیرند. پزشک جراح صرع باید مکان دقیق این کانون ها را که در کورتکس مغز واقع شده اند، شناسایی کند. اگر این کانون ها به درستی شناسایی نشوند، بخش های سالم مغز تخریب می شوند و باعث عدم موفقیت در جراحی می گردند.
شناسایی کانون صرع
در زمان جراحی صرع، جراح تمام تلاش خود را می کند تا محل دقیق کانون را شناسایی کند. شناسایی دقیق این کانون ها می تواند به طور کامل صرع را از بین ببرد. امروزه الگوریتم های متعددی برای شناسایی کانون های صرع ارائه شده است، اما تا این لحظه هیچ کدام از آن ها نتوانسته اند به طور دقیق نتیجه بخش باشند. یکی از روش های پیشنهادی برای شناسایی کانون صرع، استفاده از ترکیب دو فاکتور EEG و fMRI است. به کمک مدالیته EEG می توان اطلاعات زمانی را مشاهده و بررسی کرد و مدالیته fMRI مسئول شناسایی اطلاعات مکانی است. این روش نسبت به سایر روش ها موفقیت آمیز تر بوده و پیش بینی می شود که آینده درخشان تری خواهد داشت؛ چرا که در این روش، مکان یابی کانون ها با درصد خطای کمتری انجام شده است.
جراحی صرع با شناسایی کانون صرع
به کمک دستگاهی که به تازگی ساخته شده است و IntracranialEEG نام دارد، احتمال خطای شناسایی کانون ها در جراحی صرع به میزان زیادی کاهش یافته است. این دستگاه به کمک الکترود های غیر تهاجمی که دارد به مغز بیمار در حال جراحی متصل می شود و در حین عمل، کانون ها را به جراح نشان می دهد. این دستگاه به جراح کمک می کند تا با شناسایی کانون صرع، بخش های سالم مغز را درگیر نکند. اگر جراح به اشتباه به بخش های سالم مغز آسیب برساند ممکن است باعث ایجاد خسارات جبران ناپذیری برای بیمار شود.
در جراحی هایی که بر روی مغز انجام می شوند، بیمار باید کاملا هوشیار باشد تا پزشک از عدم آسیب به بخش های سالم مطمئن گردد. عمل جراحی صرع نیز به همین صورت است و جراح الکترود ها را بر روی مغز بیمار هوشیار نصب می کند. جراحان معتقدند که ترکیب این روش با روش های سابق می تواند درصد موفقیت جراحی را به میزان زیادی بالا ببرد.
سخن پایانی
صرع دارای انواع مختلفی است که هر یک از آن ها علائم متفاوتی از خود نشان می دهند. شایع ترین علامت صرع، تشنج می باشد که البته به نوع اختلال بستگی دارد. برخی اوقات با مصرف دارو می توان به طور کامل از تشنج های آن در امان ماند، اما گاهی استفاده از دارو پاسخگو نمی باشد و پزشک، جراحی را به شما پیشنهاد می دهد. در صورت نیاز به جراحی آرامش خود را حفظ کنید و نگران نباشید؛ چرا که پزشکان خبره کشور ما با شناسایی کانون صرع بهبودی شما را تضمین می کنند و پس از جراحی شما می توانید به زندگی عادی خود برگردید.