ساییدگی مهره کمر معمولاً در سنین بالا رخ می‌دهد و می‌تواند به دلیل عواملی چون شکستگی مهره‌ها، عادات نادرست نشستن یا مشکلات مادرزادی مانند انحراف ستون فقرات ایجاد شود. این ساییدگی به تدریج بافت‌های اطراف دیسک، شامل رباط‌ها، غضروف و استخوان‌های مهره‌های کمر را تخریب می‌کند. به این وضعیت آرتروز کمر نیز اطلاق می‌شود که به طور خاص در استخوان‌های مهره‌ها رخ می‌دهد، در حالی که دیسک کمر در میان مهره‌ها قرار دارد. در ادامه به درمان‌های مؤثر برای ساییدگی مهره کمر خواهیم پرداخت.
ساییدگی مهره کمر
اسپوندیلوز یا ساییدگی در ستون فقرات و مهره‌ها به‌ویژه در سنین میانسالی شایع است. این وضعیت به دلیل خم و راست شدن و چرخش مکرر کمر در طول روز ایجاد می‌شود و به نام اسپوندیلوز کمری شناخته می‌شود. ساییدگی مهره‌ها عمدتاً در مهره‌های ۴ و ۵ کمر (L۴/L۵) و بین مهره ۵ کمر و دیسک بین مهره‌ای L۵-S۱ رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به درد سیاتیکی شود. این ساییدگی معمولاً در دیسک‌های بین مهره‌ای مشاهده می‌شود. با فرسایش دیسک‌های ستون فقرات، خاصیت ضربه‌گیری آنها کاهش یافته و نمی‌توانند از ساییدگی و فرسایش مفاصل ستون فقرات جلوگیری کنند.
علائم ساییدگی کمر
- کمر درد
- بی‌حسی و ضعف در نواحی کمر، باسن و پاها
- تشدید درد در حالت ایستادن طولانی مدت
- خشکی و سفتی ستون فقرات
- خشکی صبحگاهی
- مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن
علت ساییدگی کمر
- بلند کردن اجسام سنگین
- آسیب به ستون فقرات
- خم و راست شدن مکرر
- فرسایش دیسک‌های بین مهره‌ای
- سابقه درد کمر
- اضافه وزن و چاقی
- شکستگی‌های قبلی مهره‌ها
- انحراف ستون فقرات
- نشستن و خوابیدن نادرست
عوارض ساییدگی کمر
- درد کمر
- التهاب ستون فقرات کمری
- فشار بر دیسک‌های ستون فقرات
- فشار بر ریشه‌های عصبی ستون فقرات
- از دست دادن تعادل هنگام راه رفتن
- ساییدگی مفاصل اندام تحتانی
تشخیص ساییدگی ستون فقرات
پزشک ابتدا بیمار را معاینه فیزیکی کرده و سابقه پزشکی او را بررسی می‌کند. سپس برای تشخیص دقیق‌تر، عکس‌های رادیوگرافی ساده تهیه می‌شود.
درمان ساییدگی مهره کمر
فیزیوتراپی
این درمان شامل تمرینات کششی و تقویتی خاص و تکنیک‌های آزاد کردن مهره‌های کمر است که می‌تواند به بهبود آرتروز ستون فقرات و افزایش انعطاف‌پذیری آن کمک کند.
تکنیک دستی
تکنیک دستی شامل آزادسازی بافت‌ها، اصلاح حرکات مهره‌ها و بهبود ریتم حرکتی ستون فقرات است که با استفاده از دست انجام می‌شود.
تیپینگ
این روش تیپینگ فشار را از روی بافت‌های اطراف ستون فقرات برمی‌دارد و به کنترل و بهبود ساییدگی کمر کمک می‌کند. همچنین این تکنیک به کاهش درد و اسپاسم ناشی از ساییدگی نیز کمک می‌نماید. تکنیک تیپینگ باید توسط فیزیوتراپیست مجرب انجام شود.
طب سوزنی
طب سوزنی به عمق بافت‌ها نفوذ کرده و باعث آزادسازی گرفتگی‌های ناشی از ساییدگی می‌شود. این روش با آزاد کردن عروق و افزایش گردش خون عمیق در ناحیه کمر، به کاهش التهاب و درد بافت‌ها کمک می‌کند. طب سوزنی به ویژه برای افرادی که به دلیل مشکلاتی نظیر درد معده، اختلالات گوارشی، یا مشکلات کبد و کلیه نمی‌توانند داروهای مسکن مصرف کنند، یا کسانی که قند خون بالایی دارند و با محدودیت‌هایی در درمان‌های تزریقی مواجه‌اند، مؤثر است.
مگنت درمانی
مگنت‌تراپی استفاده از میدان‌های مغناطیسی برای تقویت کمر و کاهش پوکی استخوان است. این روش همچنین به پیشگیری از تخریب مفاصل ستون فقرات، که ناشی از ساییدگی است، کمک می‌کند.
لیزر درمانی
این تکنیک از جریان‌های قوی و عمیق استفاده می‌کند که به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمر ناشی از ساییدگی کمک می‌کند. این روش به طور مؤثری در کاهش درد تأثیرگذار است.
پیشگیری از ساییدگی ستون فقرات
- از بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
- عادات نشستن و خوابیدن خود را اصلاح کنید.
- از ایستادن طولانی‌مدت اجتناب کنید.
- از خم و راست شدن و چرخش مکرر کمر خودداری کنید.
- از انجام ورزش‌های سنگین که ممکن است به ستون فقرات آسیب برساند، خودداری کنید.
- از مکمل‌های تقویتی برای پیشگیری از پوکی استخوان و ساییدگی استفاده کنید.
نتیجه گیری
برای مدیریت و پیشگیری از مشکلات کمر و ساییدگی مهره‌ها، باید از فعالیت‌های آسیب‌زا مانند بلند کردن اجسام سنگین و نشستن طولانی‌مدت خودداری کرد، عادات صحیح نشستن و خوابیدن را رعایت کرد و از مکمل‌های تقویتی برای پیشگیری از پوکی استخوان استفاده کرد. همچنین، استفاده از روش‌های درمانی مانند تمرینات کششی، تکنیک‌های دستی، طب سوزنی، و مگنت‌تراپی می‌تواند به بهبود وضعیت کمر و کاهش درد و التهاب کمک کند.
“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”