جراحی فیوژن ستون فقرات برای اتصال دائمی دو یا چند مهره از ستون فقرات به یکدیگر انجام میشود. این اتصال با استفاده از پیچها، صفحات فلزی و مهرهها صورت میگیرد. مهرههای ستون فقرات استخوانهای کوچکی هستند که ساختار این بخش از بدن را شکل میدهند. این مهرهها روی هم قرار گرفته و توسط دیسکهای بین مهرهای از یکدیگر جدا میشوند.
این ساختار از نخاع محافظت میکند که وظیفه انتقال پیامهای عصبی از مغز به بدن و دریافت سیگنالها از اعضای مختلف بدن و ارسال آنها به مغز را بر عهده دارد. در جراحی فیوژن ستون فقرات که بهعنوان یک روش با حداقل تهاجم شناخته میشود، برش کوچکی در ناحیه ستون فقرات ایجاد شده و جراح به راحتی به این بخش دسترسی پیدا میکند.
در این مقاله از دکتر حسین زاده بختوری، جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات، به بررسی عوارض احتمالی جراحی فیوژن ستون فقرات، هزینههای مربوط به این عمل و نکات مهم مراقبتی پس از جراحی خواهیم پرداخت.
هر نوع جراحی با خطراتی همراه است و جراحی فیوژن ستون فقرات نیز از این قاعده مستثنا نیست. در ادامه به برخی از عوارض احتمالی این جراحی اشاره خواهیم کرد:
1. خونریزی
در حین یا پس از جراحی فیوژن ستون فقرات ممکن است خونریزی رخ دهد که نیاز به مداخلات پزشکی داشته باشد.
2. لخته شدن خون
لخته شدن خون در وریدهای پا (ترومبوز وریدی عمقی) میتواند یکی از عوارض پس از جراحی باشد و در صورت عدم درمان به آمبولی ریه منجر شود.
3. عفونت
یکی از خطرات این جراحی، عفونت در محل جراحی است که ممکن است نیاز به درمان آنتیبیوتیکی یا حتی جراحی مجدد داشته باشد.
4. درد
درد پس از جراحی میتواند به طور موقت ادامه یابد. برخی از بیماران ممکن است درد مزمن را تجربه کنند که به درمانهای تکمیلی نیاز داشته باشد.
5. خطرات ناشی از مواد بیهوشی
هر جراحی که نیاز به بیهوشی عمومی داشته باشد، ممکن است با عوارض جانبی ناشی از داروهای بیهوشی همراه باشد.
6. آسیب عصبی
آسیب به اعصاب نخاعی یا محیطی یکی از عوارض احتمالی این جراحی است. این آسیب میتواند منجر به بیحسی، ضعف عضلانی، یا محدودیت حرکت در نواحی مختلف بدن، به ویژه در پاها شود.
بیشتر بدانید: نمونه برداری از تومور مغزی
بیشتر بدانید: نمونه برداری از تومور مغزی
7. آرتروز کاذب
گاهی ممکن است پیوند استخوان بهطور کامل جوش نخورد و بیمار بعد از مدتی همچنان دچار درد کمر شود. این وضعیت به آرتروز کاذب معروف است.
8. عوارض پیوند استخوان اهدایی
در صورتی که از پیوند استخوان اهدایی برای فیوژن استفاده شود، خطراتی همچون عفونت یا رد پیوند وجود دارد.
9. کاهش انعطافپذیری ستون فقرات
یکی از عوارض رایج در جراحیهای فیوژن، کاهش انعطافپذیری ستون فقرات است که معمولاً تنها تاثیر کمی در دامنه حرکتی بیمار دارد.
10. عوارض وابسته به شرایط فردی
خطر بروز عوارض پس از عمل فیوژن ستون فقرات بسته به عواملی مانند سن بیمار، نوع و روش جراحی، وضعیت آناتومیک ستون فقرات و سایر شرایط پزشکی وی متفاوت است.
این موارد تنها برخی از خطرات احتمالی جراحی فیوژن ستون فقرات هستند و برای کاهش این خطرات، مشورت با پزشک و رعایت نکات پیش و پس از عمل اهمیت زیادی دارد.
چه زمانی جراحی فیوژن ستون فقرات مورد نیاز است؟
جراحی فیوژن ستون فقرات معمولاً زمانی انجام میشود که مشکلاتی مانند دیسکهای آسیبدیده، مشکلات ناشی از آرتروز، مشکلات مربوط به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات (مانند اسکولیوز یا کیفوز)، یا بیثباتی ستون فقرات بهوجود آید که با درمانهای غیرجراحی بهبود نیافته باشند.
در جراحی فیوژن ستون فقرات از چه روشی برای اتصال مهرهها استفاده میشود؟
در جراحی فیوژن ستون فقرات، جراح با استفاده از گرافت استخوانی (از بدن خود بیمار یا از اهداکننده) و تجهیزات فلزی مانند پیچ و صفحه، مهرهها را به یکدیگر متصل میکند تا آنها به صورت دائمی به هم جوش خورده و از حرکت غیرطبیعی جلوگیری شود.
آیا جراحی فیوژن ستون فقرات خطرات خاصی دارد؟
بله، مانند هر جراحی دیگر، فیوژن ستون فقرات نیز ممکن است عوارضی مانند خونریزی، عفونت، آسیب به اعصاب، یا عدم موفقیت در پیوند استخوان داشته باشد. همچنین، برخی بیماران ممکن است کاهش انعطافپذیری ستون فقرات را تجربه کنند.
مدت زمان بهبودی پس از جراحی فیوژن ستون فقرات چقدر است؟
بهبودی پس از جراحی فیوژن ستون فقرات معمولاً چند ماه طول میکشد. در هفتههای اول بیمار نیاز به استراحت دارد و میتواند به تدریج فعالیتهای روزانه خود را از سر گیرد. بهبودی کامل و جوش خوردن استخوان ممکن است تا شش ماه یا بیشتر طول بکشد.
آیا بیمار میتواند پس از جراحی فیوژن ستون فقرات فعالیتهای ورزشی انجام دهد؟
فعالیتهای شدید ورزشی باید تا زمان تکمیل بهبودی و تایید پزشک از سر گرفته نشود. فیزیوتراپی و انجام تمرینات ملایم برای تقویت عضلات ستون فقرات معمولاً پس از چند هفته آغاز میشود.
چگونه میتوان از بروز عوارض پس از جراحی فیوژن ستون فقرات جلوگیری کرد؟
رعایت دقیق دستورالعملهای پزشک، استفاده از بریسها، شرکت در جلسات فیزیوتراپی، و اجتناب از فعالیتهای سنگین میتواند در کاهش خطرات و تسریع روند بهبودی موثر باشد.
آیا همه بیماران کاندیدای مناسبی برای جراحی فیوژن ستون فقرات هستند؟
نه، جراحی فیوژن ستون فقرات برای همه بیماران مناسب نیست. بیماران باید شرایط خاصی مانند سن، وضعیت عمومی سلامت و علت بیماری ستون فقرات را داشته باشند تا جراحی برای آنها توصیه شود.
آیا جراحی فیوژن ستون فقرات موجب کاهش درد دائمی میشود؟
جراحی فیوژن ستون فقرات میتواند در بسیاری از بیماران درد را کاهش دهد یا به طور کامل از بین ببرد، اما نتایج بستگی به علت درد و وضعیت بیمار دارد. در برخی موارد ممکن است پس از جراحی نیز مقداری درد باقی بماند.
چه تفاوتی بین فیوژن قدامی، خلفی و جانبی ستون فقرات وجود دارد؟
فیوژن قدامی از جلو بدن بیمار انجام میشود، فیوژن خلفی از پشت بدن بیمار انجام میشود، و فیوژن جانبی از پهلو به ستون فقرات دسترسی پیدا میکند. انتخاب روش به محل و نوع مشکل بستگی دارد.
سخن پایانی
عمل فیوژن ستون فقرات به منظور تسریع در رشد مجدد استخوانها و اتصال دائمی مهرهها انجام میشود. پس از جراحی، اگر علائمی مانند تورم، قرمزی یا ترشح غیرعادی از محل زخم مشاهده کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. سایر علائم نگرانکننده شامل تب بالای ۳۷ درجه سانتیگراد، افزایش درد یا لرزش در دستها و پاها هستند که میتوانند نشانههای مشکل جدی باشند. لازم به ذکر است که عمل فیوژن ستون فقرات به همه انواع کمردرد کمک نمیکند.
روزها، هفتهها و ماههای بعد از جراحی نه تنها برای بهبودی ستون فقرات، بلکه برای بازسازی کل بدن است. پیشرفت در این مدت ممکن است آهسته باشد، اما پس از اینکه بیمار بتواند به طور معمول غذا بخورد، مصرف یک رژیم غذایی متعادل و باکیفیت میتواند به تسریع روند بهبودی کمک کند. علاوه بر این، استفاده از بریس و رعایت مراقبتهای بعد از عمل به همراه شرکت در جلسات فیزیوتراپی میتواند مدت زمان بهبودی را کاهش دهد.
“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”
دکتر مهرداد حسین زاده بختوری، متخصص جراحی مغز و اعصاب، با سالها تجربه و تخصص در زمینه درمان مشکلات مغزی، نخاعی و عصبی، به بیماران خدمات درمانی و جراحی ارائه میدهند. ایشان با بهرهگیری از تکنیکهای پیشرفته و نوین در جراحیهای مغز و اعصاب، توانستهاند به بسیاری از بیماران در بهبود وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی کمک کنند.
دکتر حسین زاده بختوری علاوه بر تخصص جراحی، به اهمیت مراقبتهای پس از جراحی نیز توجه ویژه دارند و همواره در ارائه راهکارهای مؤثر برای تسریع روند بهبودی بیماران از روشهای مدرن فیزیوتراپی و درمانهای تکمیلی استفاده میکنند. ایشان در زمینه درمان مشکلاتی مانند دیسک کمر، آسیبهای نخاعی، تومورهای مغزی، و مشکلات عصبی دیگر با دقت و دانش بالا عمل میکنند.
با توجه به تجربه و دستاوردهای موفق ایشان در درمان بیماریهای مغز و اعصاب، بیماران میتوانند با اطمینان کامل از درمانهای مؤثر و بهروز بهرهمند شوند.