تنگی کانال گردن به معنای باریک شدن مسیرهای نخاعی یا ریشه‌های عصبی در ناحیه گردن است. این شرایط می‌توانند باعث فشردگی نخاع یا عصب‌ها شوند که علائمی همچون درد، بی حسی، خنثیت و ضعف در ناحیه گردن، شانه‌ها و اندام‌ها ایجاد می‌کنند. اگر فشردگی نخاعی به دلیل تنگی کانال گردنی رخ دهد، این وضعیت به عنوان میلوپاتی گردنی شناخته می‌شود. تنگی کانال گردن ممکن است بدون علائم نیز اتفاق بیفتد، اما در صورت وجود علائم، عمدتاً به رادیکولوپاتی یا میلوپاتی برمی‌گردد.
چه چیزی باعث تنگی کانال گردن می‌شود؟
یکی از عوامل شایع در ایجاد تنگی کانال نخاع گردن، دژنراتیو (ساییدگی) است که به ساختارهای آناتومیک گردن به دلیل پیری و تغییرات سنی اثر می‌گذارد. بنابراین، بیشتر افراد مبتلا به تنگی کانال گردن، افراد بالای ۵۰ یا ۶۰ ساله هستند که به مدت چندین سال با درد گردن مواجه بوده‌اند. ضربه یا آسیب نیز ممکن است به شکل مستقیم یا غیرمستقیم به ایجاد تنگی نخاعی کمک کند یا آن را تشدید کند.
علائم تنگی کانال گردن چیست؟
هنگامی که عصب‌های ستون فقرات در ناحیه گردن فشرده می‌شوند، علائم و شدت آن متفاوت است. این فشردهی ممکن است باعث انتقال درد، ضعف، گزگز و دیگر علائم عصبی به شانه‌ها، بازوها و پاهای شما شود. رادیکولوپاتی دهانه فقرات گردنی یک اصطلاح پزشکی برای علائمی است که به وسیلهٔ عصب‌ها از گردن به بازوها منتقل می‌شود. این حالت می‌تواند بر حس و عملکرد نواحی مختلف بالای بدن بر اساس فشرده شدن عصب یا عصب‌های مربوطه تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، رادیکولوپاتی در C6 مربوط به ششمین جفت ریشه عصبی در ستون فقرات گردنی با ضعف عضله دوسر و کاهش رفلکس دوسر بازو همراه است. از طرف دیگر، رادیکولوپاتی C7 با ضعف عضله سه سر همراه است.
در مقابل، تنگی کانال نخاعی می‌تواند به نحوی تمام یا بخشی از عصب‌ها یا گروه‌هایی از اعصاب گردن را تحت فشار قرار دهد. این وضعیت پیشرفته‌تر ممکن است باعث باریک شدن کانال نخاعی شود که در نتیجه، نخاع فشرده می‌گردد. این حالت به عنوان میلوپاتی گردنی شناخته می‌شود و ممکن است یک بیماری جدی باشد که با علائم قابل توجهی مانند مشکلات تعادل و مشکل در راه رفتن همراه باشد.
چگونه پزشک تنگی کانال گردن را تشخیص می‌دهد؟
پس از بررسی سابقه پزشکی و علائم، پزشک معاینه فیزیکی و عصبی را انجام می‌دهد. برای اهداف تشخیصی، از بیمار خواسته می‌شود که گردن خود را خم کند یا بچرخاند (مانور اسپورلینگ) تا علائم خود را تکرار کند. پزشک قدرت عضلانی، رفلکس‌های بیمار را آزمایش می‌کند و راه رفتن او را برای ارزیابی تعادل و راه رفتن مشاهده می‌کند. انواع مختلفی از تست‌ها برای ارزیابی عملکرد، حس و تعادل وجود دارد.
آزمایش تصویربرداری ساده ایکس‌رای (X-ray) یک روش تصویربرداری اولیه است که می‌تواند تغییرات ساختاری مانند کاهش ارتفاع دیسک، خار استخوان و اسپوندیلوز را نشان دهد. سایر مطالعات تصویربرداری از قبیل اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI) برای ارزیابی نخاع، اعصاب و سایر بافت‌های نرم می‌تواند در تشخیص تنگی کانال گردن تاثیرگذار باشد. این مطالعات تصویربرداری به پزشک کمک می‌کنند تا تنگی نخاعی را تایید کند و علت آن را مشخص کند.
گزینه‌های درمانی برای تنگی ستون فقرات گردنی
بیشتر افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی نیازی به جراحی ندارند. برای بسیاری از بیماران، درمان‌های غیرجراحی و گزینه‌های زیادی موجود است که به طور موثر درد و علائم را کاهش می‌دهند و مدیریت می‌کنند. پزشک شما ممکن است درمان مناسبی را توصیه کند یا ممکن است انواع مختلف درمان را با هم ترکیب کند. روش‌های مختلفی از داروها، فیزیوتراپی‌های غیرفعال و فعال، و تزریق‌های ستون فقرات مورد استفاده قرار می‌گیرد و برخی از بیماران از طب سوزنی نیز بهره می‌برند.
در صورتی که درمان‌های غیرجراحی نتایج مطلوبی نداشته باشند یا علائم شما بدتر شوند، پس از مشاوره با پزشک، ممکن است جراحی ستون فقرات مورد نیاز باشد. جراحی ممکن است به سرعت یا به تدریج در طول زمان انجام شود و مواردی وجود دارد که نیاز به جراحی فوری دارند، مانند فتق حاد دیسک، شکستگی یا نقص عصبی شدید (میلوپاتی گردنی).
درمان جراحی تنگی کانال گردن
هدف اصلی جراحی در درمان تنگی کانال نخاعی و یا اعصاب، برداشتن فشار از روی نخاع یا اعصاب است که به آن فشارزدایی می‌گویند. مختلف روش‌هایی برای رفع این فشار و درمان تنگی کانال نخاعی وجود دارد.
درمان‌های غیر جراحی
درمان غیرجراحی تنگی کانال گردن مانند فیزیوتراپی با هدف کاهش درد و بهبود عملکرد بیمار انجام می‌شود. این درمان‌ها از جمله تمرینات کششی، درمان دستی، گرما درمانی، تمرینات قلبی عروقی برای بازوها و پاها، و تمرینات آبی شامل می‌شود. هدف اصلی این درمان‌ها کنترل طولانی مدت درد و بهبود عملکرد بدون نیاز به جراحی است.
1. تمرینات کششی: این تمرینات برای بازگرداندن انعطاف پذیری عضلات گردن، تنه، بازوها و پاها طراحی شده‌اند.
2. درمان دستی: دستکاری مفصل گردن و قفسه سینه به منظور بهبود یا حفظ دامنه حرکتی انجام می‌شود.
3. گرما درمانی: استفاده از گرما به منظور بهبود گردش خون در عضلات و سایر بافت‌های نرم.
4. تمرینات قلبی عروقی برای بازوها و پاها: این تمرینات باعث بهبود گردش خون و افزایش استقامت قلبی عروقی بیمار می‌شود و شرایط بدنی را بهبود می‌بخشد.
5. تمرینات آبی: این نوع ورزش به بدن امکان می‌دهد که بدون فشار بر ستون فقرات ورزش کند.
این روش‌ها می‌توانند کمک کنند تا درد کاهش یابد و عملکرد بدن بهبود یابد، بدون اینکه نیاز به جراحی باشد.
کلام آخر
تنگی کانال نخاع گردنی به باریک شدن کانال نخاع در این منطقه اشاره دارد. این وضعیت می‌تواند باعث فشرده شدن طناب نخاع یا ریشه‌های عصبی شود و بر عملکرد آن‌ها تأثیر گذار باشد که منجر به علائمی همچون رادیکولوپاتی یا میلوپاتی گردنی می‌شود. تنگی ستون فقرات نیز ممکن است ناشی از اسپوندیلوز (تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات گردنی)، آسیب‌دیدگی (شکستگی و بی‌ثباتی)، شرایط التهابی یا برخی عوامل دیگر مانند فتق دیسک یا تومور باشد.
تنگی کانال نخاعی می‌تواند عوارض قابل توجهی داشته باشد و به کیفیت زندگی شما آسیب بزند. این وضعیت ممکن است با گذشت زمان منجر به درد مزمن، ضعف عضلانی، و در برخی موارد حتی سندرم دم اسبی نیز شود. بنابراین، در صورت داشتن درد یا علائم مشابه، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا به‌موقع تشخیص داده شده و درمان مناسب ارائه شود.
“با دکتر حسین زاده بختوری، اعتمادی به آینده سالمتان”